نخ ملانژ در صنعت نساجی

نخ ملانژ

نخ ملانژ (Mélange yarn) از مخلوطی از الیاف خام و رنگی تهیه می شود. از این رو یک الگوی بافت مواج با یک اثر منحصر به فرد رنگی ترکیبی دارد. الیافی که برای ساخت نخ ملانژ مورد استفاده قرار می گیرند، یا پنبه ای هستند یا مخلوط. در ضمن می توان با دولا کردن نیمچه نخ در رنگ های مختلف در هنگام تولید نخ ملانژ حلقوی، کلاف نخ ملانژ حلقوی نیز تولید کرد.

انواع نخ  ملانژ

• نخ ملانژ 100% پنبه ای
• نخ ملانژ پلی پنبه
• نخ ملانژ پلی ویسکوز
• نخ ملانژ 100% پلی استری
• نخ ملانژ سیرو یا به هم تابیده
• نخ ملانژ مغزی دار
• نخ ملانژ تزریقی نیمتاب
• نخ ملانژ سه ترکیبی

نخ ملانژ خاکستری و نخ ملانژ بژ

نخ ملانژ خاکستری نوعی از نخ است که از ترکیبی از پنبه و ویسکوز ساخته می شود. درصد پنبه و ویسکوز در این نوع نخ بسته به نیاز خریداران متفاوت است. مثلا ترکیبی از 85% پنبه و 15% ویسکوز (نخ ملانژ خاکستری تیره)، ترکیبی از 90% پنبه و 10% ویسکوز (نخ ملانژ خاکستری)، ترکیبی از 95% پنبه و 5% ویسکوز (نخ ملانژ خاکستری روشن)، ترکیبی از 98% پنبه و 2% ویسکوز (نخ ملانژ بژ).
نخ ملانژ را می توان به دو نوع کلی تقسیم کرد:

• نخ ملانژ مخلوط
• نخ ملانژ غیر مخلوط

1- نخ ملانژ مخلوط

در این نوع نخ ملانژ، الیاف مختلف با نسبت های ثابت مشخصی با هم مخلوط یا ترکیب می شوند؛ مثل نخ ملانژ PC (مخلوط پلی استر: پنبه با نسبت 50:50)، نخ ملانژ PV (مخلوط پلی استر: ویسکوز با نسبت 80:20، نخ ملانژ CV (مخلوط پنبه: ویسکوز با نسبت 60:40) و غیره. نخ های ملانژ عموماً با الیاف پنبه و ویسکوز ساخته می شوند. در این نخ ها قسمت پنبه ای دارای سایه روشن و قسمت ویسکوز، سایه تیره دارد.

2- نخ ملانژ غیر مخلوط

این نوع از نخ های ملانژ از ترکیب الیاف مختلف ساخته نمی شوند، اما از الیاف رنگی متفاوت برای ساخت آنها استفاده می گردد؛ مثل نخ 100% پنبه ای رنگی.

کاربردهای نخ ملانژ

نخ های ملانژ در صنایع تولید لباس های بافتنی و دنیم مورد استفاده قرار می گیرند. مثلا می توان به تی شرت های بافتنی، بالا پوش ها، شلوار، لباس زیر، لباس شنا، جوراب، ملحفه، پرده و حوله اشاره کرد. نخ ملانژ به عنوان پود نیز در ساخت پارچه دنیم به کار برده می شود.

خصوصیات مهم نخ ملانژ

1- دوستدار محیط زیست: نخ ملانژ یک محصول نخی رنگ شده است، به این معنی که بخشی از الیاف قبل از اینکه با الیاف خام (الیافی که رنگ نشده اند) ترکیب شده و به شکل نخ ریسیده شوند، رنگ می شوند. روند فرآوری نخ ملانژ در مقایسه با روند فرآوری متداول نخ که در آن ابتدا رسیده شده و بعد رنگ می شود، 50% کمتر مصرف آب مصرف می کند. در ضمن این روند 50% کمتر پساب تولید می نماید. تمامی این شواهد نشان دهنده این هستند که نخ های ملانژ مزایای زیست محیطی زیادی دارند که از جمله آنها می توان به صرفه جویی در مصرف انرژی، کاهش انتشار گازهای مضر و محافظت از محیط زیست اشاره کرد. پارچه هایی که با نخ ملانژ خاکستری بافته می شوند نیازی به رنگرزی ندارند.

2- مد: پارچه های بافته شده با نخ ملانژ به دلیل ظاهر جذاب و منحصر به فردی که دارند، بسیار محبوب هستند. ظاهر مواج بافت آنها و طیف گسترده رنگی این پارچه ها که ناشی از ترکیب الیاف مختلف به کار رفته در ساخت این نوع نخ است، باعث می شود که این پارچه ها علاوه بر داشتن ظاهری شکیل بسیار محبوب باشند. این پارچه ها بسیار نرم هستند. پارچه های بافته شده با نخ ملانژ عموماً ظاهری نرم و براق دارند.

مشکلات رایج در تولید نخ ملانژ

در زیر به برخی از مشکلات رایج در هنگام تولید نخ ملانژ اشاره شده است:

1- اختلاف سایه رنگ: اختلاف سایه رنگ یک مشکل رایج در هنگام تولید نخ ملانژ است. از آنجاییکه نخ ملانژ از الیاف رنگ شده ساخته می شود، از این رو اختلاط مناسب الیاف و دولا شدن فتیله ها یک چالش مهم محسوب می شود. اگر اختلاط (ترکیب) الیاف به درستی انجام نشود، ممکن است نخ تولید شده اختلاف سایه رنگی داشته باشد.

2- تغییر نسبت الیاف (به خصوص در مورد نخ های ملانژ PC/PV/CVC): از آنجاییکه برای ساخت نخ ملانژ، الیاف مختلفی با هم ترکیب می شوند، پس نسبت الیاف اهمیت دوچندانی پیدا می کند. قبل از اینکه نسبت الیاف مشخص گردد، باید نسبت های مختلف الیاف آزمایش شوند؛ در این حالت همه چیز به خاصیت الیاف بستگی دارد.

3- لکه دار شدن پارچه: این مسئله مربوط به پارامترهای کیفی پارچه است. در واقع این مشکل با کیفیت نهایی پارچه / نخ مرتبط می باشد. باید توجه داشت که سطح سایه های تیره پارچه ساخته شده با نخ ملانژ باید فاقد هر گونه لکه سفیدی باشند. به همین صورت سطح سایه های روشن پارچه نیز باید بدون هر گونه لکه تیره ای باشند. از این رو برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی باید مواد اولیه قبل از استفاده کاملاً مورد بررسی قرار گیرند.
مثلا برای ساخت پارچه های ملانژ با سایه تیره باید از 80% پنبه دارای سایه رنگ و 20% پنبه سفید استفاده شود. بنابراین برای ساخت نخ ملانژ با سایه تیره باید از دستور مخلوط فتیله پنبه های شانه شده استفاده شود، نه اینکه پنبه ها به صورت عدلی با هم ترکیب گردند؛ چرا که این روش می تواند باعث لکه دار شدن پارچه نهایی شود. اگر از نخ های ملانژ رنگی که دارای درصد بالاتری از ویسکوز هستند برای بافت پارچه استفاده گردد، پارچه تولید شده دارای درصد آب رفتگی بیشتری خواهد بود.