پارچه پلی استر پنبه (پلی پنبه): ویژگی ها، ترکیب و کاربرد

پارچه پلی استر پنبه یا پلی پنبه (Polycotton) یکی از محبوب ترین انواع پارچه های ترکیبی است و از آن به صورت گسترده ای برای دوخت ملحفه ها و منسوجات خانگی استفاده می شود.

پارچه پلی استر پنبه چیست؟

پلی استر پنبه یک پارچه ترکیبی مدرن، متشکل از نخ های طبیعی و مصنوعی است؛ این پارچه اواسط قرن گذشته در ایالات متحده اختراع شد و به سرعت در سراسر جهان محبوبیت پیدا کرد.

تکنسین ها با مخلوط کردن پنبه و پلی استر موفق به ساخت ماده ای نم گیر، قابل تنفس و بادوام شوند که از بهترین خصوصیات عملکردی هر دو نوع الیاف برخوردار بود. وجود مواد مصنوعی منجر به ایجاد رنگ های روشن در هنگام رنگرزی می شود، و وجود نخ های پنبه ای تضمین کننده قابل تنفس بودن و نرمی خوشایند پارچه است. علاوه بر این، این پارچه به دلیل وجود مواد پلی استری کمتر دچار آب رفتگی می شود و بسیار ارزان تر از پارچه های ساخته شده از پنبه طبیعی است.

وجود الیاف مصنوعی در ساختار این پارچه ها باعث می شود تا این پارچه ها کمتر چروک شوند؛ در ضمن الیاف طبیعی تضمین کننده حساسیت زا نبودن و سازگاری آنها با محیط زیست است.

ساختار پارچه پلی استر پنبه

نسبت پنبه و پلی استر در پلی استر پنبه ثابت نیست. چهار نوع از این پارچه وجود دارد که هر کدام ویژگی ها و قیمت خاص خود را دارند. پارچه متشکل از 65% الیاف پنبه و 35% الیاف مصنوعی، گرانترین نوع پارچه پلی استر پنبه است. این افزایش قیمت به دلیل وجود نسبت بالایی از الیاف طبیعی است؛ به همین دلیل این نوع پارچه پلی استر پنبه تا حد زیادی شبیه پارچه های پنبه طبیعی است.

نوع دیگری از این پارچه دارای نسبت برابری از الیاف پنبه ای و پلی استری است. از مشخصات این پارچه می توان به تهویه مناسب و استحکام بالا اشاره کرد. قیمت این نوع اندکی ارزان تر از نوع قبلی است؛ اما سخت بتوان آن را یک گزینه اقتصادی نامید.

پارچه های نوع سوم و چهارم ارزان قیمت تر هستند؛ لذا محبوبیت ویژه ای بین مصرف کنندگان دارند. یکی از آنها که حاوی 35% پنبه و 65% مواد مصنوعی است؛ در برابر ساییدگی مقاوم بوده و قابلیت تنفس نسبتاً خوبی دارد.

دومین نوع از پارچه های اقتصادی پلی استر پنبه، متشکل از 15% نخ طبیعی و 85% الیاف مصنوعی است. این پارچه به راحتی شسته شده و مقاومت بالایی در برابر رنگ دارد. دوام محصولات ساخته شده از چنین پارچه ای، اندکی کمتر از محصولات با محتوای 100% مصنوعی است؛ با این حال این پارچه در مقایسه با نوع قبلی پارچه پلی استر پنبه بادوام تر است.

مزایا و معایب پارچه پلی استر پنبه

تقاضای پایدار مصرف کننده و محبوبیت بالای پارچه پلی استر پنبه به دلیل مزایای زیاد این پارچه است:

• دوام بالا و عمر مفید این پارچه، آن را از پارچه های کاملاً طبیعی متمایز می کند.
• به دلیل درخشندگی رنگ و دوام آن می توان از این پارچه برای تولید لباس و روتختی استفاده کرد.
• قابلیت شکنندگی بسیار کم این پارچه باعث می شود تا محصولات پلی استر پنبه همواره ظاهری مرتب داشته باشند. این ویژگی به ویژه در هنگام ساخت لباس های ورزشی و ملحفه بسیار با ارزش است، چرا که بعد از شستشو دیگر نیازی به اتو کردن آنها نیست.
• محصولاتی که از پارچه پلی استر پنبه ساخته می شوند؛ بعد از شستشوی مکرر کوچک نشده و تغییر شکل نمی دهند. به علاوه این محصولات به راحتی شسته شده و خیلی زود خشک می گردند.
• بهداشتی بودن اقلام ساخته شده از پارچه های پلی استر پنبه به دلیل رطوبت پذیری بالای این پارچه و عبور آزادانه هوا از میان آن است.
• هزینه مناسب این پارچه ترکیبی آن را از بسیاری کرباس های طبیعی متمایز می کند.

با این حال، در کنار تمامی این مزایای آشکار، معایبی نیز دارد. اساساً وجود این پارچه با الیاف مصنوعی تعریف شده است و افزایش بسیار کم محتوای الیاف مصنوعی آن، باعث بارزتر شدن نقایص این پارچه می شود. بنابراین حجم بالای پلی استر در این پارچه، ممکن است باعث واکنش های پوستی آلرژیک شود. به علاوه این پارچه ها پس از شستشوی مکرر کرک می دهند؛ موضوعی که باعث کاهش جذابیت و زیبایی این پارچه ها می شود. همچنین اقلام ساخته شده با پارچه پلی استر پنبه مستعد تجمع الکتریسیته ساکن هستند؛ در نتیجه گرد و خاک و بقایای مکانیکی ریز (مانند نخ و مو) را به خود جذب می کنند.

معایب فوق اغلب باعث عدم خرید ملحفه پلی استر پنبه ای می شوند. مصرف کنندگان معمولاً پارچه های 100% پنبه ای را ترجیح می دهند؛ چرا که الکتریسیته را به خود جذب نمی کنند، قابل تنفس هستند، کاملاً رطوبت پذیر بوده و واکنش های آلرژیک را به وجود نمی آورند.

اما اگر شما محصولی با نسبت پایین تری از پلی استر انتخاب کنید؛ به گونه ای که نسبت آن در پارچه کمتر از 50% باشد، ممکن است تفاوت خاصی بین پارچه پلی استر پنبه و پارچه های طبیعی مشاهده نکنید. چرا که حتی اگر درصد پنبه در پارچه کم باشد، باز ویژگی های بهداشتی پارچه تا حد زیادی ارتقاء می یابد. پارچه هایی که از آنها برای دوختن روکش، حوله آشپزخانه، سفره و پرده استفاده می شود؛ باید حاوی حجم بالایی از الیاف مصنوعی باشند.

انواع پارچه پلی استر پنبه

پارچه های پلی استر پنبه براساس چندین معیار طبقه بندی می شوند که مهمترین آنها نوع بافت است.

براساس این معیار پارچه ها به سه نوع زیر تقسیم می شوند:

بافت ساده

این نوع پارچه یک نسخه کلاسیک از آرایش نخ هاست؛ در این پارچه نخ های تار و پود به صورت متناوب به هم متصل می شوند. در نتیجه پارچه ای به وجود می آید که از هر دو طرف صاف است.

پارچه ای با بافت جناغی

در این نوع پارچه ها روی هر نخ نازک دو تا سه نخ پایه وجود دارد. در این نوع بافت به دلیل نحوه آرایش نخ ها، می توان محل یک نخ را تغییر داد و همین باعث ایجاد طرح های مورب در حاشیه پارچه می شود.

پارچه ساتن بافته شده

روش بافت این پارچه، شبیه فناوری بافت پارچه جناغی است؛ با این تفاوت که یک نخ پود همزمان دو رشته و چهار نخ پایه را می پوشاند. در نتیجه هر مرحله به دو یا چند رشته نخ منتقل می شود؛ از این رو در نهایت یک پارچه کرباس که دارای سطح صاف و در پشت اندکی زبر است، تشکیل می شود.

معیار بعدی که از آن برای تفکیک پارچه های پلی استر پنبه استفاده می شود؛ نوع رنگرزی است. بر این اساس کرباس ها به دو نوع سفید شده و رنگ شده تقسیم می شوند. اولین نوع این پارچه، در کارخانه بافندگی شهر ایوانوفو (Ivanovo) تولید می شود و به دلیل رنگ سفید خالص آن با باقی پارچه ها تفاوت دارد. ملحفه های دوخته شده با پارچه پلی استر پنبه سفید شده، به صورت گسترده ای در هتل ها و صنعت گردشگری مورد استفاده قرار می گیرند. کرباس های تک رنگ ساده، رنگی یکدست و پر رنگ دارند و برای ساخت سرویس خواب منازل به کار برده می شوند.

پارچه پلی استر پنبه چه کاربردی دارد؟

موارد کاربرد پارچه پلی استر پنبه بسیار گسترده است. از پارچه تک رنگ ساده برای دوخت کالای خواب مثل روکش تشک، روبالشی، رو تشکی و روکش لحاف استفاده می شود. استفاده از پارچه سفید شده برای دوخت سفارشات خیاطی ملحفه هتل ها، بیمارستان ها، آسایشگاه ها و قطارهای مسافربری ضروری است.

این پارچه ها گزینه خوبی برای ساخت لباس زیر هستند؛ چرا که به دلیل وجود نخ های پلی استر به راحتی سفید می شوند و به خوبی در برابر عمل آوری های ضد میکروبی لازم برای این نوع از لباس ها مقاومت می کنند.

از پارچه های چند رنگ به صورت گسترده ای برای دوخت ملحفه و منسوجات خانگی استفاده می شود و بیشترین درخواست محصولات این بخش را به خود اختصاص داده است. پارچه پلی استر پنبه گزینه مناسبی برای لحاف دوزی است. این موضوع ناشی از وجود نخ های مصنوعی در ساختار این پارچه است که از ایجاد سوراخ های بزرگ در هنگام لحاف دوزی جلوگیری می کنند. استفاده از پارچه هایی که برای لحاف دوزی مناسب هستند؛ در هنگام دوخت ملحفه، پتو و تشک رایج و در عین حال لازم است.

با این حال در تولید مستقل کالای خواب یا منسوجات خانگی، رعایت قوانین خاصی برای استفاده از یک یا چند نوع پارچه پلی استر پنبه لازم است. چنانچه نوع پارچه دارای 50% الیاف مصنوعی باشد؛ برای تولید ست کودک مناسب نیست؛ در واقع رطوبت پذیری و تهویه ضعیف این پارچه ها عامل این قضیه است.

مشخصه پرده ها، تشک ها، سفره ها، دستمال ها و پیش بندهای آشپزخانه که از چنین پارچه ای دوخته می شوند؛ افزایش مقاومت در برابر آلودگی، عمر طولانی و قابلیت شستشوی سریع است. بالعکس پارچه هایی با محتوای زیاد پنبه گزینه مناسبی برای تولید پیراهن، بلوز، لباس ورزشی، روپوش و سرویس خواب کودکان هستند. چنین محصولاتی از دفع رطوبت بدن جلوگیری کرده و امکان نفس کشیدن پوست را فراهم می کنند.

دستورالعمل های مراقبتی برای این نوع پارچه

علی رغم این واقعیت که محصولات پلی استر پنبه نیاز به مراقبت چندانی ندارند؛ اما در هنگام استفاده و شستشوی آنها باید برخی قوانین رعایت شوند. بنابراین قبل از استفاده از لباسشویی جدید توصیه می شود که آن را با آب خنک آبکشی کنید. همچنین قسمت اعظم روند شستشو باید در آبی با دمای بالاتر از 40 درجه سانتیگراد صورت بگیرد. علاوه بر این توصیه نمی شود که پارچه های رنگ شده با ماده حاوی کلر سفید گردند؛ در غیر این صورت ریسک از بین رفتن رنگ و جذابیت محصول وجود دارد.

بهتر است که آب گیری و چلاندن پارچه پلی استر پنبه با سرعت کم انجام شود، و آنها به دور از وسایل گرمایشی و نور مستقیم خورشید خشک گردد. محصول باید به خوبی تکانده و صاف شوند؛ با این کار شما می توانید بدون اتو کردن، به پارچه ظاهری شسته و رفته بدهید. اگر هنوز هم اتوکشی لازم است؛ باید دکمه اتو بر روی «ابریشم» تنظیم شود.

کلام پایانی

در حالت کلی مصرف کنندگان اقبال خوبی به پلی استر پنبه دارند. این پارچه در مقایسه با پارچه های طبیعی از دو نظر قیمت و عدم نیاز به اتو برتری دارد. ویژگی های مناسب تی شرت های دارای محتوای مصنوعی، توجه ورزشکاران را به خود جلب کرده است. اگر چه لباس های پنبه ای در طول دوره های سخت تمرین، عرق بدن را به سرعت جذب می کنند؛ اما برای مدتی طولانی همچنان خیس باقی می مانند. با این حال پارچه های مصنوعی به سرعت خشک می شوند و با استفاده از آنها دیگر احساس ناخوشایند خیس بودن لباس بعد از تمرین به ورزشکاران دست نمی دهد.

در ضمن شستشوی راحت این پارچه ها، مزیت دیگری است که باعث جلب توجه افراد می شود. محصولات پنبه ای گاهاً به سفیدکاری و خیساندن نیاز دارند؛ در حالیکه پارچه های با محتوای مصنوعی به راحتی و سریعاً شسته می شوند. از جمله معایب آنها تهویه نامناسب و کرکی شدن است. ظاهر محصولات ساخته شده با این پارچه ها هیچ تضمینی ندارد (هر چقدر هم که با دقت پاک و تمیز شوند). با گذشت زمان حتی با کیفیت ترین آنها هم کش آمده و کج و کوله می شوند.

با این وجود و علیرغم برخی از کاستی ها، پارچه پلی استر پنبه همچنان یک پارچه مدرن، با کیفیت و محبوب است.