دلایل مختلف چروکیدگی (جمع شدگی) درز

چروکیدگی درز (Seam Puckering) چیست؟

به موج دار شدن ناخواسته پارچه در امتداد درز آن، چروکیدگی درز گفته می شود. این مشکل ممکن است بلافاصله پس از دوخت خود را نشان دهد. بعضی اوقات چروکیدگی درز به نخ های خیاطی نسبت داده می شود. اما تنها نخ ها نیستند که باعث چروکیدگی درز می شوند؛ بلکه عوامل دیگری مانند ساختار پارچه، ساختار درز، اندازه سوزن، مشکلات تغذیه نخ، کشش غیر یکنواخت نخ و موارد دیگر نیز در این میان نقش دارند. این مشکل پاره ای اوقات بعد از دوخت لباس و برخی اوقات هم پس از شستن لباس خود را نشان می دهد. هر چه تعداد لایه های پارچه ای که به هم دوخته می شوند، بیشتر باشند؛ احتمال چروکیدگی درز افزایش پیدا می کند. ما در این مقاله به دلایل اصلی چروکیدگی درزها می پردازیم.

دلایل چروکیدگی درز لباس ها

برخی از دلایل اصلی چروکیدگی درز لباس ها عبارتند از: 

1. کشش متغیر یا غیریکنواخت لایه های پارچه
2. بی ثباتی ابعادی پارچه
3. انبساط نخ خیاطی
4. انقباض نخ خیاطی
5. ساختار پارچه
6. عدم مطابقت الگوها

در ادامه مقاله تمامی عوامل فوق را به تفصیل توضیح خواهیم داد:

۱- کشش متغیر یا غیریکنواخت لایه های پارچه

• در صورتیکه چند لایه پارچه روی هم دوخته شوند؛ احتمال چروکیدگی درز به شدت افزایش پیدا می کند.
• به دلیل اینکه هر کدام از لایه های پارچه دارای کشش متفاوتی هستند؛ لذا به صورت یکسان به چرخ خیاطی خورانده نمی شوند و همین امر باعث چروکیدگی درز می گردد.
• این نوع چروکیدگی درز معمولاً به دلیل محدودیت مکانیسم تغذیه چرخ خیاطی به وجود می آید.
• مثلا حذف چروکیدگی درز در مکانیسم تغذیه قطره ای بسیار دشوار است. برای حذف این مشکل، مکانیسم تغذیه باید به روز و مدرن شود. سیستم تغذیه قطره ای تنها توسط یک اپراتور ماهر قابل کنترل است.

۲- بی ثباتی ابعادی پارچه

• اگر میزان آب رفتگی لایه های دوخته شده پارچه یکسان یا مساوی نباشد؛ پس از شستشو چروکیدگی درز به وجود می آید.
• برای جلوگیری از وقوع این مشکل، باید قبل از دوخت خاصیت آب رفتگی پارچه هایی که قرار است به هم دوخته شوند، مورد بررسی قرار گیرد.
• اگر درصد آب رفتگی سطحی دو تکه پارچه بیش از دو باشد؛ پس از دوخته شدن این تکه پارچه ها به هم، چروکیدگی درز ایجاد می شود.

۳- انبساط نخ خیاطی

• در هنگام دوخت پارچه، انواع مختلف کشش ها به نخ خیاطی وارد می شوند. خصوصاً بیشتر این کشش ها به جای نخ زیرین به نخ سوزن وارد می گردند. بنابراین اگر کشش نخ سوزن بیشتر از کشش نخ زیرین باشد؛ چروکیدگی درز به وجود می آید.
• در این شرایط به دلیل کشش نخ، طول آن اندکی افزایش می یابد. زمانیکه بعد از دوخت، پارچه جابجا شده یا از زیر چرخ خیاطی در می آید؛ نخ خیاطی دوباره منقبض شده و پارچه تمایل دارد تا به جای اصلی خود برگردد.
• چنانچه درصد جمع شدگی پارچه و نخ یکسان باشد؛ احتمال چروکیدگی درز بسیار کاهش پیدا می کند. اما اگر درصد جمع شدگی نخ بیشتر از پارچه باشد؛ احتمال چروکیدگی درز افزایش می یابد.
• در هنگام دوخت باید مقدار مناسبی از کشش به نخ و پارچه وارد شود. اما به طور کلی کشش نخ باید کمتر باشد.

۴- انقباض نخ خیاطی

• متغیر بودن درصد جمع شدگی نخ خیاطی و پارچه، باعث ایجاد چروکیدگی درز بعد از شستشو یا اتو می شود.
• برای اجتناب از این مشکل، باید قبل از دوخت درصد جمع شدگی پارچه و نخ خیاطی مورد بررسی قرار گیرد.
• زمانیکه دوخت با استفاده از نخ های خیاطی مصنوعی صورت می گیرد؛ از آنجاییکه احتمال جمع شدگی این نخ ها کم است لذا احتمال چروکیدگی درز نیز کاهش پیدا می کند.

۵- ساختار پارچه

• زمانیکه پارچه های متراکم بافته شده با سوزن دوخته می شوند؛ احتمال چروکیدگی درز به دلیل جمع شدگی پارچه افزایش می یابد.
• احتمال حذف چروکیدگی درز در پارچه های بافته شده ای که دارای بافت متراکم هستند، بسیار دشوار است؛ اما می توان با اجرای نکات زیر احتمال چروکیدگی درز را کاهش داد:

• استفاده از نخ و سوزن ظریف تر برای دوخت پارچه.
• به حداقل رساندن تراکم کوک ها.
• برش و دوخت پارچه در زاویه های مورب (زاویه 15 تا 20 درجه ای نسبت به نخ های تار و پود).
• تغییر پارچه (در صورت امکان)

۶- عدم مطابقت الگوها

• زمانیکه دو الگو با اندازه متفاوت به هم دوخته می شوند؛ چروکیدگی درز به وجود می آید.
• طراح مسئول این مشکل است. اما این مشکل ممکن است به دلیل انتخاب اشتباه الگوها نیز رخ دهد.