مروری بر روش سفید شویی مورد استفاده در شستشوی پوشاک

سفید کننده (Bleach) چیست؟

سفید کننده ماده ای شیمیایی است که در هنگام سفید شویی یا شستشوی سفید، از آن برای حذف رنگ لباس ها استفاده می شود. از جمله سفید کننده های شیمیایی متداول می توان به سفید کننده های کلری خانگی، محلول هیپوکلریت سدیم 4 تا 6% و سفید کننده های اکسیژنی که حاوی پراکسید هیدروژن یا ترکیب رها کننده پراکسید مانند پربورات سدیم (sodium perborate)، پرکربنات سدیم (sodium percarbonate)، سولفات سدیم (sodium persulfate)، پیرو فسفات تترا سدیم یا پراکسید اوره (urea peroxide) به همراه کاتالیزورها و فعال کننده ها هستند، اشاره نمود. لازم به ذکر است که هیپوکلریت کلسیم به صورت پودر سفید کننده وجود دارد. بیشتر سفید کننده ها حاوی عناصر ضد باکتری قوی هستند که برای سلامتی انسان مضرند؛ از این رو باید با کمال احتیاط مصرف شوند.

سفید شویی

سفید شویی یکی از فرآیندهای شستشوی پوشاک است که با استفاده از یک ماده سفید کننده اکسایشی قوی انجام می شود. هیپوکلریت سدیم و پرمنگنات پتاسیم (KMnO4) دو ماده سفید کننده هستند. با استفاده از مواد سفید کننده می توان رنگ را به صورت یکنواخت از سطح لباس ها پاک کرد؛ حذف رنگ براساس الزامات مد نظر خریدار انجام می گیرد. لازم به ذکر است که در حالت کلی 3 دسته سفید کننده وجود دارد: سفید کننده های روشن (با استفاده از این مواد حداکثر رنگ زدایی صورت می گیرد)، سفید کننده های متوسط و سفیدکننده های عادی. با بهره گیری از سفید شویی می توان جلوه های خاصی از کمرنگ شدگی را بر روی لباس ها به وجود آورد. از روش های سفید شویی برای انواع مختلف لباس ها مثل لباس های بافته شده، تریکو و موارد دیگر می توان استفاده کرد.

اهداف سفید شویی

برخی از اهداف اجرای روش های سفید شویی عبارتند از:

1. برای دستیابی به جلوه های کمرنگ شدگی در لباس ها
2. جهت حذف مواد نشاسته ای موجود در لباس ها
3. برای حذف مواد آهار موجود در پارچه پوشاک
4. جهت نرم تر شدن لباس ها
5. به منظور افزایش ثبات رنگ پوشاک
6. به منظور افزایش ثبات مالشی لباس ها

انواع مختلف مواد سفید کننده

پاره ای از مواد سفید کننده عبارتند از: 

عوامل اکسیداسیون

• ازن-03
• هیپوکلریت سدیم (NaOCl)
• پراکسید هیدروژن (H2 O2)
• دی کرومات پتاسیم (K2Cr2 O7)
• کلریت سدیم (NaClO2)

عوامل کاهنده

• سولفید هیدروژن (H2S)
• غبار روی (ZnO)
• هیپو سولفیت سدیم (Na2S2O2)

مکانیسم عمل سفید کردن

سفید کننده های شیمیایی به دو شیوه بر روی لباس ها تاثیر می گذارند که در زیر درباره آنها بحث می گردد:

1. سفید کننده های اکسایشی از طریق شکستن پیوندهای شیمیایی تشکیل دهنده کرموسفرها بر روی مواد تاثیر می گذارند. با این کار مولکول ها به مواد دیگری تبدیل می شوند که یا حاوی کرموسفر نیستند و یا حاوی کرموسفرهایی هستند که نور مرئی را جذب نمی کنند.
2. از سویی دیگر، سفید کننده های کاهنده باعث تبدیل پیوندهای دوتایی کرموسفرها به پیوندهای منفرد می شوند. این کار باعث می گردد تا دیگر کرموسفرها نتوانند نور مرئی را به خود جذب کنند.

کلام پایانی

چنانچه مقاله فوق را با دقت خوانده باشید، به راحتی می توانید به سوالات زیر در مصاحبه های شغلی پاسخ دهید: 

1. سفید کننده چیست؟
2. سفید شویی چیست؟
3. هدف از سفید شویی چیست؟
4. به چه دلایلی از روش های سفید شویی استفاده می شود؟
5. انواع مختلف مواد سفید کننده را نام ببرید. 
6. طبقه بندی های مواد سفید کننده را ذکر کنید.
7. مکانیسم عمل روش های سفید کردن را توضیح دهید.