پارچه چیفون

چیفون چه نوع پارچه ای است؟

چیفون عبارتی است که برای اشاره به دسته گسترده ای از انواع مختلف پارچه که کیفیت های مشابهی با هم دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع از پارچه، ظریف و نازک است که باعث می شود تا وزنی سبک و ظاهری نیمه شفاف همراه با بافتی ساده داشته باشد. این نوع از پارچه در اصل از طریق ابریشم تولید می شود، بنابراین گران بوده و وقتی در میانه دهه نوزدهم میلادی وارد بازار گردید، در میان زنان متمول اروپایی و آمریکایی به شدت محبوب شد. کلمه چیفون (chiffon) یک واژه فرانسوی است که معنای تحت اللفظی آن به پارچه یا لباس اشاره دارد، اما این کلمه با هر نوعی از پارچه ظریف و جلوه گر که در یک سبک خاص بافته می شود، مترادف است.
پارچه چیفون برای اولین بار در فرانسه تولید شد، اما تولید این ماده با ظهور ماشین های بخار در عصر صنعتی در سراسر جهان گسترش یافت. تا اولین دهه های قرن نوزدهم، چیفون ابریشمی نسبتا زیاد در ایالات متحده تولید می شد و تولید کنندگان این پارچه در آمریکا علاقمند بودند تا ابریشم را با دیگر مواد برای تولید چیفون جایگزین نمایند.

اولین چیفون بدون ابریشم برای استفاده مصرف کننده در سال 1938 در دسترس قرار گرفت. این نوع چیفون از نایلون ساخته شده بود که در آن زمان به عنوان یک پارچه واقعا شگفت انگیز به سرعت جایگزین هر نوع از منسوج ارگانیک می شد. با این حال، مشکلات جدی نایلون به عنوان یک منسوج چیفون به سرعت پدیدار گردید و برای مدتی دوباره بیشتر چیفون از طریق ابریشم تولید شد.
با این وجود در سال 1958، نسخه پلی استری چیفون توسعه پیدا کرد و بیشتر چیفون امروزی از طریق این ماده کاملا مصنوعی تولید می شود. پلی استر به عنوان یک منسوج چیفون در بسیاری از حالت ها شبیه ابریشم است، اما در حقیقت نرمی یا خاصیت ابریشمی همانند این منسوج ارگانیک را ندارد. اگرچه بیشتر چیفون امروزی هنوز از طریق پلی استر تولید می گردد، اما تولید کنندگان این ماده نازک و جذاب در تلاش هستند تا از ریون برای تولید چیفون استفاده نمایند. در بعضی از حالت ها، پنبه نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد، اما این ماده حساس به پرزدار شدن و نسبتا نازک همانند بسیاری دیگر از مواد مصنوعی و نیمه مصنوعی برای چیفون مناسب نیست. چیفون تا حدی هنوز از ابریشم ساخته می گردد، اما چیفون ابریشمی اکنون به عنوان یک منسوج لوکس شناخته می شود و فقط در بعضی از لباس های چیفونی نسبتا گران وجود دارد.

چیفون به جای اینکه برای تولید شدنش از طریق یک ماده مشخص متمایز گردد، بیشتر به دلیل روش منحصر به فردی که برای تولید آن استفاده می شود، برجسته گردیده است. روش بافتنی که برای تولید چیفون استفاده می شود، پیچش متناوب S و Z نام دارد و این نام از شکل هایی که نخ در هنگام استفاده برای تولید این پارچه به خود می گیرد، گرفته شده است. نخ تولید شده در شکل های S در درون نخ حاوی شکل های Z بافته می شود که پارچه کمی جمع شده را تولید می نماید. این حالت باعث تسهیل شدن الاستیسیته بیشتر و تولید گردیدن ظاهری بافت دار می شود. این روش بافتن به چیفون نوعی حس نسبتا خشن نیز ارائه می دهد.
چیفون ابریشمی در اصل به عنوان نشانه ای از موقعیت اجتماعی بافته می شود، اما اکنون که این پارچه را می توان با منسوجات نسبتا ارزان تولید نمود، دیگر این مزیت را ارائه نمی دهد. در عوض این ماده نسبتا گسترده تر شده است که در هر چیزی از کمان و روبان گرفته تا لباس عروس مورد استفاده قرار می گیرد. مردم در سراسر جهان چیفون را می پوشند و محبوبیت پایدار آن همچنان ادامه دارد.
ذکر این نکته نیز الزامی است که پارچه چیفون موجود، جدا از پراکندگی چیفون ابریشمی نشات گرفته در فرانسه پدیدار گشته است. مثلا نوع خاصی از مردم بومی کشورهای اتیوپی و اریتره به مدت هزاران سال از ابریشم برای تولید لباس های شبیه به چیفون استفاده می کردند. این لباس ها معمولا شکلی از پیراهن های بلند دارند و اغلب رنگ روشنی به خود می گیرند.
علاوه بر این، چیفون در هند نیز برای قرن های زیادی تولید شده است و معمولا از آن برای تولید ساری (لباس سنتی زنان هندی) استفاده می گردد. چیفون ابریشمی در هند مانند فرانسه و سایر کشورهای غربی به نمادی از موقعیت اجتماعی تبدیل گردیده است و این خط جریان از آن زمان بیشتر تقویت شده است.

پارچه چیفون چگونه تولید می شود؟

پارچه چیفون با توجه به نوع ماده ای که جهت بافتن این نوع خاص از منسوج به کار می رود با روش های مختلفی تولید می شود. مثلا ابریشم با پرورش دادن کرم های ابریشم، نرم کردن پیله ها و پیچیدن فیلامنت ها به مرحله تولید می رسد. از سویی دیگر، در فرآیند تولید پلی استر هیچ ماده ارگانیکی نقش ندارد و این پارچه کاملا از طریق مواد شیمیایی که در آزمایشگاه سنتز می شوند، تولید می گردد.
مهم نیست که از چه ماده ای برای تولید پارچه چیفون استفاده شود، چون وقتی این نخ منسوج تولید می گردد، بافتن چیفون یک الگوی یکنواخت را دنبال می کند. نخ استفاده شده برای تولید این نوع از منسوج در جهت های مختلف منحنی S و Z شکل قرار می گیرد و سپس این نخ ها با استفاده از یک دستگاه بافندگی یا ماشین بافتنی صنعتی بر روی هم دیگر بافته می شوند.

نازک و ظریف بودن بیش از حد پارچه چیفون باعث می گردد تا اغلب این منسوج به صورت دستی بافته شود. مهم نیست که این پارچه از چه ماده ای تولید شود، چون تولید پارچه چیفون اغلب آهسته است و به کار زیادی نیاز دارد؛ هر چند که دستگاه های اتوماتیک جهت تولید این پارچه مورد استفاده قرار می گیرد، اما این ماشین ها برای جلوگیری از ایجاد هیچگونه آسیب به منسوجات نهایی، نسبتا آهسته فرآیند تولید را انجام می دهند.
از آنجا که چیفون یک نوع بافت لغزنده دارد، لذا خیاط ها در هنگام فرآیند دوختن برای اطمینان از اینکه پارچه در مکان مناسب خودش قرار می گیرد، ممکن است از ورقه های کاغذی بر روی هر دو جانب چیفون استفاده نمایند. وقتی لباس از طریق پارچه چیفون به طور کامل دوخته شد، کاغذ با دقت از آن جدا می شود.
در مجموع می توان فرآیند ساخت پارچه چیفون را به صورت زیر خلاصه نمود:

1. تولید پیش بافندگی: پارچه چیفون با توجه به نوع ماده ای که برای یافتن این نوع خاص از منسوج به کار برده می شود (یا ابریشم یا پلی استر)، از طریق روش های مختلفی تولید می گردد.
2. بافتن: نخ در جهت های متضادی از منحنی های S و Z شکل قرار می گیرد و سپس از طریق دستگاه بافندگی یا ماشین بافندگی صنعتی بر روی هم بافته می شوند.
3. عملیات تکمیلی نهایی: وقتی لباس پارچه چیفون به طور کامل دوخته شد، کاغذ با دقت از آن جدا می گردد.

پارچه چیفون چه کاربردی دارد؟

این نوع از پارچه عمدتا برای تولید لباس بانوان به کار می رود. پارچه چیفون بسیار نازک است، بنابراین معمولا در پوشاک روزمره کاربردی ندارد. در عوض برای تولید لباس های شب، لباس مخصوص مهمانی شبانه یا بلوزهایی که مخصوص موقعیت های خاص هستند، مورد استفاده قرار می گیرند. چون این پارچه نیمه شفاف است، لذا برای تولید overlays (انواعی از پوشاک هستند که برای بهره مند شدن از ظاهری بافت دار یا ظریف، انواع مات و غیر شفاف پوشاک را نادیده می گیرند) به کار می رود.

پارچه چیفون در چه مناطقی از جهان تولید می شود؟

از آنجا که بسیاری از انواع مختلف پارچه چیفون از طریق طیف گسترده ای از مواد تولید می شوند، لذا به سختی می توان تولید کننده اصلی این پارچه را در بازار جهانی تعیین نمود. همانند بیشتر منسوجات، چین بزرگترین صادر کننده تولیدات نهایی پارچه چیفون است، اما در بسیاری از حالت ها، ابریشم یا پنبه خام استفاده شده برای تولید این منسوجات ممکن است قبل از ارسال به شرکت های چینی برای تکمیل کردن نهایی در دیگر کشورها تولید شده باشد.
ابریشم به مدت حداقل 5 هزار سال در چین تولید شده است، اما این ماده در هند و دیگر کشورهای همسایه نیز از همان زمان به مرحله تولید رسیده است. شرکت ها در کشورهایی مانند هند، پاکستان و بنگلادش ممکن است محصولات ابریشمی خودشان را برای فرآوری نهایی به چین صادر نمایند یا شاید این شرکت ها محصولات پارچه چیفون ابریشمی را در مرزهای کشورهای خودشان تولید نمایند.
با این وجود اگر پارچه چیفون از طریق مواد مصنوعی تولید شده باشد، این احتمال وجود دارد که در چین ساخته شده باشد. مثلا این کشورهای آسیایی، بزرگترین صادر کننده پلی استر در جهان هستند و شرکتها در این کشورها، مقادیر زیادی از ریون و نایلون را تولید می نمایند.

قیمت پارچه چیفون به چه صورت است؟

قیمت پارچه چیفون با توجه به نوع ماده ای که از طریق آن ساخته می شود، متغیر است. مثلا پارچه چیفون ابریشمی، گران ترین نوع این منسوج به شمار می آید و می تواند بیش از دو برابر پارچه چیفون پلی استری یا ریونی قیمت داشته باشد. اگرچه بعضی از مصرف کنندگان عقیده دارند که این پارچه سزاوار این افزایش قیمت است، اما دیگران شاید گزینه های نسبتا ارزانی نظیر پارچه چیفون پلی استری یا پنبه ای را ترجیح دهند.

چه تفاوتی بین انواع پارچه چیفون وجود دارد؟

پارچه چیفون با توجه به سبک و ماده ای که در تولید آن مورد استفاده قرار می گیرد، تغییر می کند:

• تغییرات ماده: همانطور که ذکر شد، این سبک از پارچه را می توان با انواع مختلفی از مواد ارگانیک، نیمه مصنوعی و کاملا مصنوعی نظیر پلی استر، ریون و ابریشم تولید کرد.
• پارچه چیفون کرپ ابریشمی (Silk crepe chiffon fabric): وقتی از مردم در مورد تصورشان از چیفون سئوال می شود، عموما به همین نوع از پارچه اشاره می کنند. وقتی پارچه از طریق این ماده مشهور تولید می گردد، نوعی بافت نسبتا چروک و زبر ایجاد می کند.
• پارچه چیفون ساتن ابریشمی (Silk satin chiffon fabric): این نسخه از پارچه چیفون نسبت به کرپ ابریشمی نرمتر، شفاف تر و سبک وزن تر است.
• پارچه چیفون مروارید (Pearl chiffon fabric): ویژگی هایی مانند سایه شبیه به مروارید و بافت براق باعث متمایز شدن این نوع از پارچه چیفون با دیگر نسخه های این منسوج شده است.
• پارچه چیفون ژاکارد (Jacquard chiffon fabric): اگرچه این نوع از پارچه چیفون بسیار نازک است، اما هنگام برداشتن به آدم حس سنگینی منتقل می کند. معمولا از آن برای تولید لباس های کورته و روسری استفاده می شود.
• پارچه چیفون چند رنگ (Chameleon chiffon fabric): این نوع از چیفون یکی از نادرترین گونه های چیفون در بازار است و نام آن از ظاهر چند رنگیش گرفته شده است.

پارچه چیفون چه تأثیری بر روی محیط زیست دارد؟

پیامدهای بالقوه زیست محیطی تولید چیفون به نوع ماده ای که برای تولید این پارچه مورد استفاده قرار می گیرد، بستگی دارد. در کل تولید پارچه های کاملا مصنوعی نسبت به تولید پارچه های نیمه مصنوعی یا ارگانیک برای محیط زیست آسیب بیشتری دارد، اما فرآیندهای تولید متغیری که توسط تولید کنندگان مختلف از آن استفاده می شود در این قضیه بی تأثیر نیست.
پلی استر معمولا برای تولید چیفون استفاده می شود و بعضی از تولید کنندگان هنوز هم ممکن است از نایلون جهت تولید این نوع از پارچه استفاده کنند. هم پلی استر و هم نایلون از نفت خام استخراج می شوند که منبعی تجدید ناپذیر است. دستیابی به نفت خام به صرف انرژی زیادی نیاز دارد و همیشه باعث آسیب رساندن به اکوسیستم اطراف می شود.

فرآوری نفت خام برای محیط زیست مضر است و وقتی این ماده برای ساخت نایلون و نفت مورد استفاده قرار می گیرد، تعدادی محصولات فرعی به وجود می آید که در مورد دفع صحیح آنها اختلاف نظر وجود دارد. علاوه بر این، هم نایلون و هم پلی استر جزء پارچه های زیست تجزیه ناپذیر محسوب می شوند. این موضوع باعث می گردد تا آنها به توده های عظیمی از زباله که محل های دفن ضایعات، آب راه ها و جنگل های سراسر دنیا را آلوده می نمایند، تبدیل شوند.
با این وجود وقتی چیفون از طریق ابریشم ساخته می شود، تأثیر زیست محیطی تولید این منسوج ناچیز است. تولید ابریشم زیست تجزیه پذیر است و هیچگونه مواد شیمیایی را به محیط زیست وارد نمی کند. این پارچه از طریق پیله هایی که توسط کرم های ابریشم تولید می شوند، به دست می آید که این حشره های شبیه خزنده در اصل بر روی درخت های توت زندگی می کنند. این کرم ها فقط برگ درختان توت را می خورند و برای رشد کردن این برگ های درخت توت به استفاده از آفت کش ها و کودهای شیمیایی نیازی نیست. تنها تأثیر بالقوه زیست محیطی تولید کردن ابریشم به آسیب دیدن حشرات که جنبه مورد نیاز از این نوع تولید منسوج به شمار می آید، مربوط می شود. برای جدا کردن پیله ابریشم از کرم ابریشم جوان باید پیله را همراه با کرم ابریشم داخل آن جوشاند که این مسئله باعث کشته شدن کرم می گردد. بعضی از انجمن های مدافع حقوق حیوانات عنوان کرده اند که این روش غیر انسانی است. با این وجود نمی توان این موضوع را انکار کرد که ابریشم زیست تجزیه پذیر و در کل دوستدار محیط زیست است.
تولید پنبه نیز تأثیر منفی قابل توجهی بر روی محیط زیست ندارد. در بعضی از حالت ها، مواد شیمیایی ممکن است برای سفید کردن یا تمیز نمودن پنبه به کار رود، اما تولید دانه های پنبه جهت تولید این نوع از پارچه در کل فرآیندی غیر سمی بوده و سازگار با محیط زیست است. علاوه بر این، پنبه زیست تجزیه پذیر محسوب می شود و تولید این پارچه با روش های پایدار انجام می گیرد.
بعضی از پارچه های چیفون از طریق ریون نیز تولید می شوند که این ماده بر روی محیط زیست تأثیر منفی زیادی دارد. اگرچه ریون گاهی اوقات نسبت به پارچه های کاملا مصنوعی مانند پلی استر و نایلون بیشتر زیست تجزیه پذیر است، اما مواد شیمیایی استفاده شده برای تولید این منسوج نیمه مصنوعی به شدت سمی هستند و ممکن است برای کارگران یا اکوسیستم های اطراف کارخانه های تولید ریون ایجاد صدمه نمایند.

گواهینامه های موجود برای پارچه چیفون

انواع گواهینامه های موجود برای چیفون به مواد استفاده شده برای تولید این پارچه وابسته است. مثلا اگر چیفون از طریق نایلون، پلی استر یا ریون تولید شده باشد، واجد شرایط دریافت گواهینامه های ارگانیک USDA یا دیگر انواع گواهینامه های ارگانیک یا محصول غیر تراریخته (non-GMO) نیست، چون این نوع از پارچه ها یا کاملا مصنوعی یا نیمه مصنوعی هستند.
با این حال اگر چیفون از طریق ابریشم یا پنبه ساخته شده باشد، ممکن است پوشاک تولید شده به وسیله این پارچه به عنوان ارگانیک مورد تأیید قرار گیرد. تولید کنندگان چیفون ابریشمی یا پنبه ای می توانند از روش های پایدار برای تولید محصولاتشان بهره ببرند و اگر آنها این کار را انجام دهند، بایستی دستورالعمل های تأیید کننده ارگانیک بودن محصول که توسط USDA یا سازمان های مشابه ارائه می شود را رعایت کنند.
حتی اگر چیفون توسط اجزای کاملا مصنوعی تولید شود، ممکن است به وسیله استاندارد جهانی بازیافت (GRS) تأیید شود. این سازمان روش هایی که توسط تولید کنندگان پارچه مصنوعی برای ساخت منسوجات به کار می رود را بررسی می کند و اگر تشخیص دهد که فقط مواد بازیافتی برای تولید این پارچه استفاده شده است ممکن است تولید گنندگان پارچه چیفون را واجد شرایط دریافت گواهینامه GRS تشخیص دهد.