تجارت منصفانه پوشاک

مباحث فراوانی در مورد پایداری صنعت مد قابل ذکر است، اما واقعا تمام این موضوعات چه معنایی دارند و چه هدفی را دنبال می کنند؟ پوشاک سازگار با محیط زیست، تجارت منصفانه، اخلاقی و سبز می توانند معانی مشابهی داشته باشند، اما تفاوت هایی در هر یک وجود دارد. ما در این مطلب، تجارت اخلاقی را در بخش نساجی بررسی می کنیم. همچنین شرح خواهیم داد که چگونه این تجارت می تواند به بهبود پایداری در سراسر صنعت مد کمک کند.

تجارت منصفانه پوشاک (Fair Trade Clothing) چیست؟

تجارت منصفانه پوشاک براساس استانداردهای تجارت اخلاقی به تولید لباس اقدام می کند. در سیستم سرمایه داری بازار آزاد که بر تجارت جهانی حاکم است و معمولاً به عنوان «تجارت آزاد = free trade» شناخته می شود، اصل «بقای اصلح = survival of the fittest» غالب است. این اصل باعث ایجاد نوآوری های باورنکردنی شده که زندگی میلیون ها انسان را بهبود داده است، اما آسیب به کارگران کارخانه و سایر عوامل دخیل در زنجیره تأمین نیز نتیجه آن بوده است.
تجارت منصفانه به دنبال برطرف نمودن این عدم تعادل قدرت، دستورالعمل هایی را برای تولید پوشاک وضع می نماید که محدودیت های قابل توجهی بر روی مدل اساسی تجارت آزاد اعمال می کند. در بسیاری از موارد، اصول تجارت اخلاقی با سایر اصول تجارت پیشرو از جمله در بحث پایداری محیط زیست در فرآیند تولید، ارتقاء مواد پایدار مانند پنبه ارگانیک و بهبود دسترسی کارگران به مراقبت های بهداشتی و سایر ضروریات مهم هماهنگ می شوند.
مصرف کنندگان به دلیل ارتباطی که این جنبش با افزایش مسئولیت مصرف کننده دارد، اغلب پوشاک دارای گواهی تجارت منصفانه را ترجیح می دهند. در برخی موارد، محصولات تولید شده پایدار که به برند های مد آمریکایی مانند پاتاگونیا (Patagonia) یا پرانا (Prana) مرتبط هستند، ممکن است نسبت به پوشاک معمولی تولید شده بطور انبوه در چین، هند یا بنگلادش از کیفیت بالاتری برخوردار باشند. حتی معمول است که این نوع از پوشاک توسط سازمان های غیرانتفاعی مانند تجارت منصفانه ایالات متحده آمریکا (Fair Trade USA) که محصولاتی مانند قهوه تجارت منصفانه را نیز تأیید می کند، مورد تأیید قرار گیرد.

تجارت منصفانه در صنعت مد چه معنا و مفهومی دارد؟

به عبارت ساده تر، تجارت منصفانه یک جنبش بین المللی را توصیف می کند که تلاش دارد تا به صاحبان کارخانه و تولید کنندگان در کشورهای در حال توسعه کمک کند تا از معاملات تجاری بهتر بهره مند شوند. هدف این جنبش اطمینان حاصل کردن از این مسئله است که هر فردی در مورد تجارت خودش به قیمت گذاری منصفانه و شرایط کاری بهتر دست پیدا می کند. بعلاوه، تجارت اخلاقی به نشویق جوامعی که در آنجا تولید پوشاک و منسوجات به صورت پایدار بهبود پیدا کرده است، می پردازد.
در برخی از کشورهای تولید کننده، غالباً فرض بر این است که محیط های کاری مناسبی برای کارگران پوشاک وجود دارد. متأسفانه این موضوع درست نیست. گزارش منتشر شده توسط کنسرسیوم خرده فروشی بریتانیا (British Retail Consortium) نشان می دهد که “بالای 90 درصد کارگران پوشاک زیر حداقل دستمزد ملی حقوق می گیرند، قراردادهای شغلی ندارند و در معرض فرآیندهای کاری شدید و خودسرانه هستند.” این گزارش اهمیت این مسئله را مشخص می کند که تولید براساس تجارت اخلاقی یک جنبش مهم اجتماعی برای جهان در حال توسعه است.
بنابراین سازمان جهانی تجارت منصفانه (WFTO) برای شرکت های عضو، 10 اصل را تعیین کرده است که باید در اقدامات روزانه خود از آنها پیروی کنند. این سازمان سایر کشورها را نیز به پیوستن به این اصول برای بهبود استانداردها در سراسر جهان ترغیب می کند. در ادامه این مطلب به اهداف اصلی WFTO در زمینه تجارت منصفانه اشاره می گردد.

10 اصل تجارت منصفانه

1- ایجاد فرصت هایی برای تولید کنندگان محروم از نظر اقتصادی

سازمان ها باید تلاش نمایند تا به تولید کنندگان محروم برای رهایی از ناآمنی درآمد کمک کنند و آنها را به خودکفایی تشویق نمایند.

2- شفافیت و پاسخگویی

هر سازمان با شرکای تجاری باید شفافیت کامل داشته باشد و اطمینان حاصل کند که ارتباطات روشن و صادقانه است.

3- شیوه های تجارت منصفانه

این موضوع محدوده گسترده ای از جمله عوامل اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی را شامل می شود. کل زنجیره تأمین باید محترم شمرده شود و هیچ سازمانی نباید به درآمد سازمان دیگر ورود کند. پرداخت به موقع باید انجام شود و قراردادها چه برای یک شرکت کوچک و چه برای یک تولید کننده بزرگتر باید مورد تأیید قرار گیرند.

4- پرداخت منصفانه

این اصل چندین جنبه از پرداخت منصفانه را بررسی می کند، از جمله:

• قیمت های منصفانه: قیمت ها برای یافتن یک معامله خوب برای همه و ایجاد یک سود منصفانه باید تحت مذاکره تعیین شود.
• دستمزد های منصفانه: پرداخت دستمزد های منصفانه در رابطه با دستمزد کافی برای امرار معاش محلی باید به کارگران پرداخت شود.
• دستمزد امرار معاش محلی: دستمزدها برای یک منطقه و نه برای بیش از 48 ساعت کاری باید به یک میزان منصفانه پرداخت شوند. این دستمزد باید استاندارد مناسبی برای زندگی از جمله غذا، آب، مسکن و سایر هزینه های معاش را نیز فراهم نماید.

5- اطمینان حاصل کردن از عدم کار کودک یا کار اجباری

هر سازمانی باید به کنوانسیون رعایت حقوق کودکان سازمان ملل متحد پایبند باشد. علاوه بر این، از قوانین محلی در مورد کار کودکان و کار اجباری باید پیروی گردد.

6- تعهد به عدم تبعیض، برابری جنسیتی و توانمندسازی اقتصادی زنان و آزادی اجتماعات

سیاست هایی باید اجرا شوند تا اطمینان حاصل گردد که هیچ تبعیضی در یک سازمان به هر دلیلی ایجاد نمی شود.

7- تضمین شرایط کاری خوب

هر محیط کار باید فضای کاری ایمن و سالمی را برای افراد فراهم کند. برای محافظت از کارگران باید فرآیندهای بهداشتی و ایمنی مناسب اجرا گردد.

8- فراهم آوردن ظرفیت سازی

این اصل از کارگران به حاشیه رانده شده در بهبود توانایی های مدیریتی و تولید برای آینده ای بهتر و عادلانه تر حمایت می کند.

9- ترویج تجارت اخلاقی

همه سازمان های تأیید شده توسط WFTO به پشتیبانی، ترویج و به اشتراک گذاشتن پیام جامعه تجارت اخلاقی برای کمک به بهبود شرایط و روش های تولید در سراسر جهان توافق دارند.

10- احترام به محیط زیست

سازمان ها در کنار توانمندسازی جوامع تحت این جنبش، برای به حداکثر رساندن منابع پایدار و کاهش دادن تأثیرات کربن جهت بهبود گسترده تر مسائل زیست محیطی تلاش می کنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اصول فوق، می توانید به سایت سازمان جهانی تجارت منصفانه مراجعه کنید. در اصل تجارت منصفانه، تجارت کالاهایی طبق مقررات فوق برای تضمین انصاف و رشد اقتصادی در جوامع تولید کنندگان است.

چرا تجارت منصفانه از اهمیت برخودار است؟

در حالیکه سرمایه داری بازار آزاد بیشترین بهبودهای کیفیت زندگی در تاریخ تمدن را برای اکثر مردم در سراسر جهان ایجاد کرده است، اما این سیستم در صورت عدم تنظیم صحیح می تواند مضر باشد. هر چند که دسترسی به محصولات پنبه ای ارزان قیمت برای مردم ایالات متحده یا کانادا بسیار عالی است، اما در صورتیکه کشاورزان پنبه در چین یا هند، پرداخت منصفانه ای که باعث ارتقاء معیشت پایدار آنها می شود را دریافت نکنند، این مزیت با کاهش رو به رو می گردد.
در حالت ایده آل، تولید کنندگان بین المللی منسوجات، روش های کارخانه تجارت منصفانه نظیر استفاده از رنگ های کم اثر و الیاف طبیعی را بدون هیچگونه ورودی خارجی اتخاذ خواهند کرد، اما مدل کسب و کار سود به هر قیمتی، طبیعتاً ضد نظارت اخلاقی است. بنابراین ضروری است که صنعت جهانی نساجی با اتخاذ شیوه های پایدار به معرفی اصول تجارت اخلاقی به بازار جهانی ترغیب شود و به مصرف کنندگان اجازه دهد تا در روندی سرمایه گذاری کنند که به تدریج تجارت بین المللی منسوجات را به سمت شیوه هایی که به هر شرکت کننده در زنجیره تأمین سود می رسانند، هدایت نماید.

تأثیر منفی تولید پوشاک به صورت سنتی در سطح جهان

در سال 2013، اهمیت شیوه های تجارت اخلاقی ظاهر گردید و برای میلیون ها نفری که با وحشت نظاره گر فاجعه سقوط رانا پلازا (Rana Plaza) بودند، به یک موضوع بسیار واقعی و مهم تبدیل شد. رانا پلازا یک ساختمان هشت طبقه در بنگلادش بود. این ساختمان تجاری روزانه هزاران کارگر نساجی را که بابت دستمزد بسیار ناچیز سخت کار می کردند، در خود جای داده بود.
در 23 آوریل سال 2013، به صاحبان رانا پلازا هشدار داده شد بود كه به دلیل ظاهر شدن ناگهانی ترك های سازه كه تا اعماق فونداسیون گسترش یافته بودد، ساختمان را تخلیه كنند. با این حال، صاحبان تصمیم را گرفتند که به این توصیه توجه نکنند و به کارگران نساجی رانا پلازا دستور داده شد که روز بعد هم به کار خود بازگردند. در 24 آوریل، رانا پلازا فرو ریخت و بعد از سه هفته جستجوی مردگان مشخص شد که در این فاجعه بیش از 1100 نفر جان خود را از دست داده اند.
فرو ریختن رانا پلازا، کشنده ترین سقوط ساختمان در تاریخ مدرن بود و به وضوح نشان داد که تا چه اندازه تولید کنندگان نساجی مایل هستند تا سلامت و رفاه کارگران خود را برای دستیابی به سود قربانی کنند. درست است که کارگرانی که در رانا پلازا جان باختند یا مجروح شدند، می توانستند تصمیم بگیرند که آن روز به سر کار نروند، اما فرصت های اقتصادی زیادی در بنگلادش وجود ندارد، پس بسیاری از این کارگران با انتخاب غیرممکن بین شرایط کار زیر استاندارد و مرگ در اثر گرسنگی مواجه بودند (این مسئله هنوز هم وجود دارد).
در حالیکه داستان رانا پلازا وحشتناک است، اما منحصربفرد نیست. کارگران در سرتاسر جهان در حال توسعه در هنگام تلاش برای یافتن روش هایی برای تأمین خانواده های خود، با انتخاب های بسیار دشواری مواجه هستند. در بسیاری از موارد، برای شرکت های محلی و بزرگ بین المللی که به دنبال نیروی کار ارزان هستند، این کارگران اهداف بی سواد، دچار سوء تغذیه و آسانی به حساب می آیند. مثلا شرکت فاکس کان (Foxconn) که قطعات آیفون را تولید می کند، به دلیل اینکه خودکشی کارگران با پریدن از پنجره به امری عادی تبدیل شده بود، مجبور شد تا در اطراف خوابگاه های خود شبکه سیمی نصب کند.
تا زمانیکه تجارت نساجی به صورت منصفانه پیگیری نشود، رخ دادن فجایعی نظیر سقوط رانا پلازا ادامه خواهد یافت. وظیفه صنعت نساجی، انتخاب شیوه های اخلاقی بالاتر از سود های حداکثر است و ما به عنوان مصرف کنندگان وظیفه داریم تا با حمایت از شرکت های تجارت منصفانه و کاهش رشد سالانه شرکت های بین المللی که از پذیرش منافع حفظ تجارت منصفانه خودداری می کنند، به ایجاد تغییر کمک نماییم.

نحوه ترغیب رشد تولید تجارت منصفانه در اسلو فشن (مد آهسته)

تجارت منصفانه و مد اخلاقی، جزئیات دقیق تری از اصول مرتبط با چگونگی تولید پوشاک ارائه می دهند. این این نوع تجارت موجب تقویت و حمایت از بخش اسلو فشن شده است. در این صورت اسلو فشن به سمت ایجاد زمان های تدارک سفارش طولانی تر، و تولید مد های با کیفیت بالاتر و گرانتر که ماندگاری بیشتری دارند، گام بر می دارد.
مد نقش مهمی در اقتصاد جهانی دارد. این صنعت نه تنها به ایجاد میلیون ها شغل کمک می کند، بلکه بیش از 1 تریلیون پوند درآمد در سرتاسر جهان ایجاد می نماید. متأسفانه این صنعت پر رونق بر روی محیط زیست تأثیر مخربی دارد، ولی این تنها حوزه ای نیست که باعث ایجاد چالش توسط مد شده است. طرز فکر فست فشن (مد سریع) هنوز حاکم است. با توجه به اینکه برند های پوشاک هر چند هفته یک بار موجودی خود را تغییر می دهند، پس تأثیر آن بر روی افراد تولید کننده پوشاک قابل توجه است.

نحوه خرید مد تجارت منصفانه

در صورتیکه تحقیق انجام ندهید، مشخص نخواهد بود که چه کسی از ابتکار تجارت منصفانه پشتیبانی می کند. برخی موانع نیز برای خرید محصولات مد اخلاقی وجود دارد. برندها ممکن است پنبه یا پارچه تجارت منصفانه را تأمین کنند و سپس آن را در یک کارخانه کنترل نشده تولید نمایند. این مسئله وقتی شما تصمیم می گیرید تا به صورت اخلاقی خرید کنید، نیات خوب تان را خنثی می کند.
راه هایی برای آسان تر کردن خرید منصفانه وجود دارد. اپلیکیشن های جدیدی مانند Good On You برای کمک به افراد در انتخاب بهتر سبک زندگی توسعه داده شده است. این اپلیکیشن که برای دسک تاپ، iOS و اندروید در دسترس است، اطلاعاتی را از سازمان هایی مانند بنیاد تجارت منصفانه، استاندارد جهانی منسوجات ارگانیک (GOTS) و صلح سبز می گیرد و برند ها را بر اساس شیوه های اخلاقی که دنبال می کنند، دسته بندی می نماید.

بهترین برند های تجارت منصفانه پوشاک

در این بخش، چند نمونه از برندهای مد تجارت منصفانه که تغییراتی در صنعت جهانی نساجی ایجاد کرده اند، آورده شده است:

پاتاگونیا (Patagonia)

پاتاگونیا یکی از اولین شرکت هایی بود که مزایای گواهینامه های تجارت منصفانه را پذیرفت. این شرکت با کارخانه های دارای مجوز تجارت منصفانه در لس آنجلس، سریلانکا و هند همکاری می کند. این تولید کننده منسوجات پایدار به خاطر کت های زنانه و مردانه اش مشهور شده است و شلوار، شلوارک و تی شرت نیز تولید می نماید.

پرانا (Prana)

پرانا فقط با کارخانه های دارای گواهینامه تجارت منصفانه کار می کند. این شرکت عمدتاً لباس های مخصوص بیرون از خانه را برای آقایان و خانم ها تهیه می نماید. برند پرانا در سال 1992 تأسیس شد و این شرکت هم اکنون، شرکت تابعه کلمبیا (Columbia) است.

پیپل تری (People Tree)

افراد در پیپل تری برای ایجاد سبکی پایدار و مطابق مد روز از شیوه های قبلی خود فاصله می گیرند. این شرکت مستقر در لندن برای تولید برخی از جذاب ترین و سازگارترین لباس ها با محیط زیست، چندین دهه با صنعتگران پوشاک اخلاقی کار کرده است.

اورلین (Everlane)

اورلین که در کالیفرنیا مستقر است، نسبت به بیشتر تولید کنندگان پوشاک اخلاقی، بر شفافیت حتی بیشتر تمرکز دارد. همه اطلاعات مربوط به نحوه تولید یک محصول این برند در دسترس مشتریان قرار می گیرد. پوشاک این شرکت، کمترین زیبایی را دارد که آن را از رقبای ساده تر متمایز می کند.

پکت (Pact)

پکت در کلرادو (Colorado) مستقر است. این شرکت گواهینامه B Corp برای ارگانیک بودنش دارد و پوشاک غیر تراریخته (non-GMO) که به اندازه کافی برای تقریباً هر مصرف کننده ای جهت تهیه کردنش ارزان هستند، تولید می کند. این شرکت مجموعه گسترده ای از انواع مختلف پوشاک از لباس های ورزشی گرفته تا سبک های روزمره و غیر رسمی را تولید می نماید.

نحوه پیوستن به جامعه تجارت منصفانه

چندین روش مختلف برای مشارکت در جنبش تجارت اخلاقی وجود دارد. شما به عنوان مصرف کننده می توانید شروع به انتخاب محصولاتی کنید که به طور پایدار تهیه می شوند و به هر حلقه زنجیره تأمین به یک اندازه پاداش دهید. هر زمان به پوشاک جدید نیاز داشتید، به راحتی لباس خودتان را از تولید کنندگان پوشاک اخلاقی خریداری نمایید.
اگر شما یک برند پوشاک هستید، می توانید با تغییر تأمین کننده هایی که با آنها کار می کنید به جامعه تجارت اخلاقی بپیوندید. اگر تأمین کننده ای را به این خاطر انتخاب کرده اید که پارچه های خود را با قیمت های بسیار پایین ارائه می دهد، پس به احتمال زیاد این تأمین کننده هنگام تولید منسوجات سخت گیرانه ترین دستورالعمل های اخلاقی را رعایت نمی کند.
استفاده از یک تولید کننده تجارت اخلاقی به شما این امکان را می دهد تا نسبت به پوششی که تولید می کنید احساس بهتری داشته باشید و همچنین یک بازار عمودی کاملاً جدید را در اقتصاد مصرف کننده باز خواهد کرد. مصرف گرایی آگاهانه در سراسر جهان روز به روز رایج تر می شود و انتخاب های پوشاک پایدار در میان افراد علاقمند به مد در حال تبدیل به نماد و سبک خاصی هستند.
به عنوان یک تولید کننده الیاف، می توانید شیوه های تجارت اخلاقی را در محیط های تولیدی خود اتخاذ کنید. مطمئن شوید که کارگران شما چه آنهایی که در نیوزیلند و چه آنهایی که در اندونزی کار می کنند، دستمزد بالایی دریافت می نمایند و تا حد ممکن پارچه های سازگار با محیط زیست را انتخاب کنید. از آنجایی که جهان تولید، بازارپردازی و مصرف همچنان بر ارزش تجارت اخلاقی تأکید می کنند، بنابراین این جنبش بین المللی قطعا در اقتصاد جهانی برجسته تر و تأثیرگذارتر خواهد بود.

نحوه قانونمند کردن تجارت منصفانه

سازمان هایی در سرتاسر جهان وجود دارند که برای استاندارد سازی سیاست های مربوط به تجارت اخلاقی تلاش می کنند. سازمان جهانی تجارت منصفانه (WFTO) یک شبکه جهانی از صدها نوع از این سازمان هاست. از سازمان های اروپایی این نوع تجارت می توان به انجمن فروشگاه های تجارت منصفانه بریتانیا (UK BAFTS) و انجمن تجارت منصفانه اروپا (EFTA) اشاره نمود.
هر سازمان برای نظارت بر استانداردهای اعضای خود از روش های مختلفی استفاده می کند. این موضوع می تواند بین استانداردهای فردی و جهانی، تفاوت هایی رقم زند. با این حال، اجرای سیستم گارانتی (GS) توسط WFTO، مؤلفه های اصلی عضویت در این جنبش را فراهم می آورد.
این طرح نوآورانه به جای تمرکز بر عضویت خاص محصول، سازگاری برای همه صنایع را تأیید می کند. هنگامیکه یک شرکت، فرآیند GS را با موفقیت طی کند، آنگاه می تواند با افتخار برچسبی را روی محصولات خودش نمایش دهد تا به مصرف کنندگان اطمینان دهد که تجارت اخلاقی و پایدار را رعایت می نماید.