میزان تولید چرم معمولی و پایدار

تجارت جهانی چرم خام بسیار شناور است و سالانه حدود 4% رشد می کند. کشورهای در حال توسعه بیش از نیمی از چرم خام جهان را تأمین می کنند. دستورالعمل های زیست محیطی حدود یک پنجم چرم به کار رفته در تولید کفش را مورد ارزیابی قرار می دهند.
چرم یکی از قدیمی ترین موادی است که انسان برای ساخت پوشاک از آن استفاده کرده است و همچنان به عنوان پارچه ای مهم به خصوص برای ساخت کفش و اکسسوری محسوب می گردد. چرم به عنوان یک پوست دباغی شده معمولاً از پوست حیوانات گاوخوی مانند گوسفند و بز گرفته می شود. البته می توان چرم را از گونه های دیگری مثل شترمرغ، تمساح، مار و حتی ماهی آزاد نیز استحصال کرد.
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) تخمین می زند که پوست حدود 3.8 میلیارد راس گاو و حیوانات گاوخوی مانند گوسفند و بز در صنعت تولید چرم مورد استفاده قرار می گیرند و این یعنی یک حیوان به ازای هر دو نفر جمعیت کره زمین.
بیش از نیمی از مواد اولیه چرم در جهان از کشورهای در حال توسعه تامین می شود. چین با توجه به رتبه خود به عنوان تولید کننده برتر کفش در جهان از نظر حجم، خریدار و فرآوری کننده اصلی این ماده اولیه در جهان به حساب می آید.
تجارت جهانی چرم خام، پوست و چرم در سال 2016، حدود 24.3 میلیارد دلار بوده است و پیش بینی می شود به طور متوسط تا سال 2019 حدود 4% رشد کند. با این حال بخشی از این رشد احتمالاً توسط بخش هایی غیر از صنعت مد پشتیبانی می شود که از جمله آنها می توان به افزایش تقاضا برای چرم در تولید خودرو اشاره کرد.

توسعه بخش چرم پایدار

داده های بسیار کمی در مورد اندازه بخش چرم پایدار در سراسر جهان جمع آوری شده است. اقدام اصلی در رابطه با چرم توسط کار گروه چرم = Leather Working Group (LWG) صورت گرفته است. این سازمان یک نهاد چند ذینفعی و یک پروتکل حسابرسی است که سازگاری محیط زیستی و قابلیت های عملکردی دباغ ها را مورد ارزیابی قرار می دهد. در ضمن این سازمان مروج شیوه های تجاری زیست محیطی مناسب و پایدار در صنعت چرم هم هست.
کار گروه چرم تاثیرات مهم زیست محیطی دباغی چرم مانند مواد شیمیایی، ضایعات، مدیریت آب و موضوعات مرتبط با ایمنی را مثل عملکرد پیمانکاران فرعی، و همچنین توانایی دباغ ها برای پیگیری چرم خام قبل از اینکه به دست آنها برسد را مورد بررسی قرار می دهد.
در حال حاضر کار گروه چرم تخمین می زند که روندهای ممیزی آن حدود 20% از کل چرم به کار رفته در تولید کفش را پوشش می دهد. اما حقیقت این است که ارزیابی های صورت گرفته توسط این کار گروه، بررسی کاملی از پایداری چرم کفش ارائه نمی دهد، زیرا مسائل اجتماعی مانند دستمزدها را در نظر نمی گیرد (که یک مسئله مهم قلمداد می شوند). کار این کارگروه منجر به دستیابی به دستاوردهای زیر شده است:

• این سازمان کیفیت حدود 3 میلیارد فوت مکعب چرم را تائید کرده است (یعنی حدود 278 میلیون متر مربع چرم).
• 323 شرکت تولید کننده چرم، 50 برند یا خرده فروشی و 46 تامین کننده مواد شیمیایی این صنعت به عضویت این سازمان درآمده اند.
• ممیزی های این سازمان حدود 16% از چرم های پرداخت شده را پوشش می دهد.

دولت چین به عنوان بخشی از پیش شرط های لازم برای ورود به سازمان تجارت جهانی از نشان انجمن زیست محیطی صنعت چرم چین به نفع دباغ های چینی حمایت کرده است. از سال 2003 به بعد، این نشان زیست محیطی استانداردهایی را برای کیفیت چرم، استفاده از مواد شیمیایی، کنترل آلودگی، تصفیه ضایعات و مسئولیت اجتماعی شرکت ها تدوین کرده است. طبق گزارشات، 12 دباغ خانه چینی توسط این سازمان تائید گردیده است.
به منظور توسعه های بیشتر در این زمینه، سازمان غیر دولتی بورس نساجی در سال 2017 با هدف جمع آوری ذینفعان و تعریف راه حل های صنعتی برای کار در زمینه چرم، نهاد مسئولیت پذیری چرم (Responsible Leather Initiative) را تاسیس نمود.

چرم دباغی شده گیاهی

یکی از اقدامات اصلی برای کاهش تأثیرات زیست محیطی چرم، احیای روش های باستانی دباغی کردن چرم با استفاده از عصاره های گیاهی (اصطلاحا به عنوان دباغی گیاهی چرم شناخته می شوند)، خصوصاً در بخش کالاهای لوکس است.
در عملیات دباغی گیاهی از پوست درختان، چوب، انواع توت ها، ریشه و برگ درختان برای رنگرزی و نگهداری چرم استفاده می شود؛ بنابراین این روش ها با عدم استفاده از مواد شیمیایی در راستای کاهش دفع مواد شیمیایی قدم بر می دارند و به نفع سلامتی کارگران و محیط زیست عمل می کنند. گزارش هایی که در این زمینه منتشر شده نشان می دهد که طول عمر چرم های دباغی شده با این روش بیشتر از سایر چرم هاست.
فدراسیون تولید کنندگان شیره دباغی (TEPF) متعهد به گسترش بهترین روش ها در بین دباغ ها برای ترویج استفاده از چرم گیاهی بین طراحان و مصرف کنندگان است. در حال حاضر، 43 عضو این سازمان منابع مورد نیاز خود را از این بخش تولید کننده چرم تهیه می کنند.

جایگزین هایی برای چرم

سایر نوآوری ها در این بخش بر توسعه جایگزین های دیگری برای چرم مانند استفاده از مواد مصنوعی، بازیافتی یا گیاهی مثل چوب پنبه، پوست درختان یا برگ گیاهان تمرکز دارند. این گرایش به نوآوری های تجاری توسط شرکت ها منجر می شود. در حال حاضر هیچ گزارشی از میزان تولید یا مصرف این مواد در دست نیست، با این حال هنوز بسیاری از آنها در مرحله تحقیق یا استارتاپی هستند، بنابراین حجم کلی کار آنها در مقایسه با چرم بسیار ناچیز است.

جمع بندی

• چرم به عنوان یک ماده اولیه باستانی از بیش از 3.8 میلیارد راس حیوانات گاو خوی مانند گوسفند و بز در سراسر جهان تامین می شود.
• کشورهای در حال توسعه بیش از نیمی از چرم خام جهان را تامین می کنند.
• چین هم بزرگترین تولید کننده کفش جهان است و هم به عنوان بزرگترین خریدار و فرآوری کننده چرم در جهان شناخته می شود.
• کار گروه چرم حدود 20% چرم مصرفی در تولید کفش را از نظر تاثیرات زیست محیطی مورد بررسی قرار می دهد.
• جایگزین های پایدار برای چرم در حال گسترش هستند و شیوه های باستانی دباغی گیاهی چرم هم دوباره مورد استفاده قرار می گیرند.