نخ شنیل

نخ شنیل (Chenille Yarn) به دلیل ظاهر زیبا و نرم خود، به شدت مورد استقبال طراحان پارچه است و از آن برای تولید اقلام مختلف استفاده می شود. لطافت و درخشندگی نخ شنیل باعث بهبود ظاهر و لطافت اقلام مختلف از جمله ژاکت ها، پارچه ‌های لباس های بیرون پوش، پارچه های مورد استفاده در ساخت لوازم خانگی، کالاهای خواب، پرده، پتو، قالیچه و غیره شده است.

شنیل یک نخ پرزدار است که از دهه 1970 به صورت تجاری تولید می شود. در ابتدا به دلیل عدم وجود ماشین آلات تخصصی مناسب، نخ های تولیدی شنیل ویژگی های ثابتی نداشتند. اما با معرفی ماشین آلات مدرن در اوایل دهه 1990 در اروپا و آمریکای شمالی، کم کم شنیل به یک نخ قابل اعتماد، زیبا و محبوب تبدیل گردید.

تولید کنندگان قصد دارند تا با بهبود شیوه های تولید صنعتی، استفاده آسان تر از این نخ زیبا را تضمین کنند. تولید این نوع نخ دشوار است؛ زیرا به دقت زیادی در تولید نیاز دارد. به دلیل توجه به ماهیت جهت پرز در نخ شنیل، تکامل پرزهای نخ (یا به عبارتی عدم وجود توده های کرکی) از اهمیت بسزایی برخوردار است و از طرف دیگر باید رابطه مناسبی بین استحکام و حجم نخ وجود داشته باشد؛ به همین دلیل در روند تبدیل شنیل به محصولات نهایی باید دقت زیادی صورت بگیرد. اطلاعات زیر با هدف درک درست از فرآیند تولید و ارائه مشخصات فنی لازم برای تبدیل آن به محصولات نهایی تدوین شده اند.

ماهیت نخ شنیل

نخ شنیل از طول های کوتاه نخ ریسیده شده یا فیلامنت ها تشکیل می شود که توسط دو تار کاملاً تابیده شده نخ محکم و ریز به هم متصل می شوند. به نخ های با طول های کوتاه، خاب و به نخ های کاملاً تابیده شده، مغزی می گویند.

نخ شنیل را می توان از انواع الیاف و نخ های مختلف تهیه کرد. پرکاربردترین آنها پنبه، ویسکوز (ریون)، اکریلیک و پلی پروپیلن (الفین) هستند. این نخ در سایزهای مختلفی تولید می شود؛ از نخ های ضخیم با ضخامت Nm 0.2 گرفته تا نخ های ظریف با ضخامت Nm 12.0.

فرآیند تولید نخ شنیل

نخ شنیل با استفاده از یک دستگاه خاص ساخته می شود؛ این دستگاه به گونه ای طراحی شده که نخ های خاب و مغزی دار را به هم نزدیک می کند. در حین تولید، نخ های خاب به دور یک میله کوتاه از یک فلز صیقلی که کالیپر نام دارد پیچیده می شوند؛ یک تیغه که از داخل این میله عبور می کند، نخ های خاب را به طول های کوتاه برش می دهد. سپس نخ های مغزی دار با استفاده از یک چرخ فلزی دوار بر روی نخ های خاب فشرده می شوند.

سپس نخ به دست آمده به مکانیسم تیک آپ تاب دادن به وسیله ماشین رینگ سنتی خورانده می شود. در این فرآیند تاب دادن، دو تار نخ مغزی دار پیچانده می شوند و تارهای کوتاه خاب بین نخ های مغزی دار به دام می افتد. اندازه کالیپر، قطر نخ حاصل را تعیین می کند. اندازه و تعداد نخ های خاب و اینکه چه مقدار از آنها وارد نخ مغزی دار می شوند، نیز نمره نخ نهایی را تعیین می کند.

تلرانس کیفیت

ماهیت فرآیند تولید به دلیل تنوع آن در مقایسه با سایر فرآیندهای تولید نخ، باعث ایجاد گستره وسیعی از تسلیم و پیچش می شود. تلرانس تسلیم و پیچش نخ شنیل عبارتست از:

مشخصات بین المللی برای نمره نخ شنیل و تلرانس پیچش آن

سایز نمونه	1	5	10	25	100
نمره / تسلیم (% ±)	20	10	6	4	2
پیچش (% ±)	20	10	6	4	2

تولید نخ شنیل

نخ شنیل در یک فرآیند دو مرحله ای تولید می شود. مرحله اول شامل ساخت نخ بر روی ماسوره شنیل و مرحله دوم شامل بازپیچاندن شنیل روی ماسوره یا لوله رنگرزی است. یک پاک کننده الکترونیکی در مسیر مرحله دوم نخ قرار دارد تا بخشی از نخ که خاب های آن از بین رفته اند را شناسایی کند. هنگامی که پاک کننده الکترونیکی براساس معیارهایی که تنظیم شده است بخشی از نخ که فاقد خاب است را شناسایی کند (معمولاً 3 میلی متر از نخ فاقد خاب باشد)؛ یک کاتر به صورت الکترونیکی فعال می شود. سپس نخ بریده می شود و اپراتور پیچنده نخ را به عقب می کشد و قسمتی از نخ که فاقد خاب است را جدا می کند. سپس نخ را دوباره می بندد و به پیچاندن کلاف نخ ادامه می دهد. معمولاً دستگاه های پاک کننده الکترونیکی کارآیی تقریباً 100 درصد دارند.

پاکسازی الکترونیکی قسمت های بدون خاب نخ

در هنگام تهیه نخ باید مطمئن شوید که تامین کننده مورد نظر شما نخ شنیل را از جایی تهیه می کند که نخ تحت نظارت یک دستگاه پاک کننده الکترونیکی ساخته شده است؛ در این صورت می توانید مطمئن باشید که نخ مورد نظر از نظر کیفیت کرک و خاب هیچ گونه ایرادی ندارد.

گره ها و اتصالات

گره زدن یا متصل کردن نخ های شنیل به هم باید با دقت انجام شود تا بعدها در کاربرد مشکلی به وجود نیاید. گره زدن ساده نخ باعث ایجاد چنین مشکلاتی می شود؛ بنابراین دو روش جایگزین برای بستن نخ شنیل وجود دارد.

روش اول شامل گره زدن نخ مغزی دار شنیل است. در این روش خاب های دو تار نخ شنیل برداشته می شوند و نخ های مغزی دار به صورت گره مربعی دوتایی به هم متصل می شوند. در اینجا باید دقت شود که تابیدن نخ در تارهای آن، یعنی از جایی که خاب های نخ شروع می ‌شوند، نگه داشته شود. هنگامی که گره مربعی دوتایی بسته شد؛ تارهای نزدیک به گره کوچک بسته می شوند. سپس تارهای خاب بر روی گره فشار داده می شوند. در روش دوم از اسپلایس استفاده می شود. برای ایجاد اسپلایس، دو تار نخ شنیل به طول یک و نیم تا دو اینچ روی هم قرار می‌گیرند و سپس نخ تار با استفاده از دستگاه مکانیکی اسپلایس متصل می شود. نخ تار ممکن است یک مونوفیلامنت نایلونی تک رشته ای ظریف یا یک نخ بسیار ظریف از همان الیاف کرکی نخ شنیل باشد.

جهت خاب

فرآیند تولید به گونه ای است که در آن خاب های نخ همگی در یک جهت قرار می گیرند. وقتی شنیل به صورت پارچه بافته می شود؛ در صورت مشاهده آن از جهات مختلف، نور را به طور متفاوتی منعکس می کند. به این پدیده «اثر بازتاب» گفته می شود و یکی از ویژگی های منحصر به فرد و مطلوب محصولات شنیل است. به همین دلیل، جهت خاب نخ شنیل باید هم در مرحله تولید و هم در تمام فرآیندهای بعدی مورد نیاز برای تبدیل شنیل به یک محصول نهایی، به دقت کنترل شود.

ارزیابی بصری جهت خاب نخ شنیل طبیعی یا رنگ شده، در حالتی که به صورت نخ درآمده به شکل دقیق امکان پذیر نیست. بافتن نخ به شکل یک پارچه نمونه یکدست، تنها راه تشخیص جهت واقعی نخ است. مشاهده یک “V” یا “V معکوس” در خاب نخ شنیل می تواند منعکس کننده سایر ویژگی های نخ باشد. نخ پس از مرحله اول ساخت، دارای یک جهت است. اما پس از فرآیند تاباندن در مرحله دوم، دارای دو جهت است. از این رو تولید کننده باید تمام اقدامات لازم را انجام دهد تا مطمئن شود که نخ هنگام ارسال به کاربر فقط یک جهت دارد.

مصرف کننده باید مراقب باشد که جهت خاب نخ شنیل در طول تولید حفظ شود. به عنوان مثال اگر نخ روی لوله های رنگرزی به فروش می رسد و پس از رنگرزی روی دوک های مخروطی پیچانده می شود؛ در صورت نیاز به باز کردن نخ از روی دوک (مانند نخ های متقاطع یا بسته بندی بسیار سفت یا بسیار شل)، نخ باید دو بار بازپیچانده شود تا خاب نخ در جهت اصلی آن قرار بگیرند. اگر این قانون به شکلی سخت گیرانه رعایت نشود، پارچه نهایی کیفیت لازم را نخواهد داشت.

ترکیب الیاف

معمولاً ترکیب الیاف در فاکتور تامین کننده نخ شنیل و دوک نخ ذکر می شود. اما در صورتی که نخ روی حامل رنگ قرار داده شود؛ برای جلوگیری از تداخل احتمالی در طول فرآیند رنگرزی، از چسباندن این برچسب روی حامل نخ خودداری می شود.