مهندسی نساجی چیست؟ تعریف، مهارت ها و سطح حقوق

بسیاری از شرکت ها محصولاتی را تولید می کنند که حاوی مواد منسوج هستند؛ مانند لباس ها یا مواد زیست پزشکی. مهندسی نساجی (Textile Manufacturing یا Textile Engineering) یک رشته تحصیلی در حال رشد است که هدف آن توسعه یا بهبود کیفیت پارچه ها و فرآیندهای تولید آنهاست. اگر در زمینه علوم و ریاضی استعداد دارید و از طرفی به منسوجات علاقه مند هستید؛ ممکن است دوست داشته باشید بیشتر با این رشته مهندسی آشنا شوید. ما در این مقاله مهندسی نساجی را تعریف می کنیم، مسئولیت های مهندسان نساجی را شرح می دهیم، نحوه آموزش این رشته را توضیح می دهیم و به شما می گوییم که مهندسان نساجی به طور متوسط چقدر حقوق می گیرند.

مهندسی نساجی چیست؟

حوزه ای از مهندسی است که با استفاده از اصول علمی و مهندسی، سعی در بهبود و ارتقاء روند تولید محصولات منسوج مانند پوشاک، منسوجات خانگی یا مواد اولیه تجهیزات پزشکی دارد. در واقع مهندسی نساجی حرفه ای است که به تحقیق و مطالعه درباره مواد منسوج مثل الیاف، نخ و پارچه می پردازد، و هدف آن تولید محصولات باکیفیت و خلق تکنیک های جدید تولید است. به عنوان مثال مهندسان نساجی ممکن است در زمینه تولید پارچه های مقاوم در برابر حرارت برای لباس های آتش نشانی فعالیت کنند و یا به تولید مواد زیست پزشکی برای اندام های مصنوعی بپردازند. در حقیقت مهندسان نساجی می توانند در اکثر بخش های تولید منسوجات از جمله تحقیق و توسعه، تولید، فروش، کنترل کیفیت یا مدیریت فعالیت نمایند.

مهندسان نساجی چه کاری انجام می دهند؟

مهندسی نساجی صنعت گسترده ای است که حوزه های تولیدی مختلفی را دربر‌می‌گیرد؛ بنابراین مهندسان نساجی می توانند در موقعیت‌ های مختلفی کار کنند. با این حال برخی از مسئولیت های شغلی رایج مهندسان نساجی شامل موارد زیر است:

• تحقیق در مورد مواد: مهندسان نساجی در مورد مواد جدید و رایج تحقیق می کنند؛ تا علاوه بر آشنایی با خواص آنها، راه هایی برای بهبود کیفیت پارچه ها پیدا نمایند.
• توسعه الیاف: متخصصان نساجی در زمینه تولید الیاف جدید، و یا آزمایش الیاف طبیعی و مصنوعی فعالیت می‌کنند. زیرا هدف آنها تعیین بهترین مواد برای ساخت محصولات مختلف است.
• شناسایی مواد: مهندسان نساجی مواد خامی که می خواهند برای ساخت یک نوع پارچه به کار ببرند را تعیین می نمایند و برای تامین آن با تامین کننده تعامل می کنند.
• بهبود فرآیندهای تولید: مهندسان نساجی ممکن است فرآیندهای تولید را مورد بازنگری قرار دهند و با تکنسین ها هماهنگ کنند تا راه هایی برای افزایش راندمان فرآیندهای تولیدی بیابند.
• اجرای کنترل کیفیت: آنها معمولاً اجرای فرآیند کنترل کیفیت یا نظارت بر آن را برعهده دارند تا مطمئن شوند که محصول نهایی با استانداردهای کیفی مطابقت دارد.
• همکاری با سایر تیم ها: مهندسان نساجی غالباً با تیم های فروش، بازاریابی و توزیع همکاری می کنند تا آنها را با ویژگی های محصولات منسوج و نحوه معرفی کردن آنها به مصرف کنندگان آشنا کنند.

مهارت های مهندسان نساجی

مهندسان نساجی برای تحلیل و توسعه منسوجات جدید به پایه علمی و دانش ریاضی قوی نیاز دارند. در واقع آنها باید به مهارت های زیر مسلح باشند:

خلاقیت

مهندسان نساجی در بسیاری از حوزه های کاری خود از مهارت خلاقانه استفاده می کنند. آنها با استفاده از تفکر خلاق و با آزمایش روش های مختلف ترکیب منسوجات، سعی در خلق پارچه های جدید دارند. در ضمن مهندسان نساجی بر عملیات تولید منسوجات به نظارت می پردازند و سعی می کنند راه هایی برای ارتقاء راندمان این فرآیندها بیابند.

پژوهش

مهندسان نساجی باید به مهارت های تحقیقاتی عالی مجهز باشند تا با کمک آنها منسوجات جدید را خلق کرده یا خواص پارچه ها را ارتقا دهند. آنها باید از مهارت های تحقیقاتی خود برای جمع آوری اطلاعات در مورد ویژگی های انواع پارچه از جمله حاوی الیاف طبیعی و مصنوعی استفاده کنند. سپس بایستی تمام اطلاعات جمع آوری شده را ارزیابی کنند، و براساس نتایج حاصله تصمیم بگیرند که از چه نوع موادی برای تولید پارچه های جدید استفاده نمایند.

تفکر انتقادی

مهارت های تفکر انتقادی به مهندسان نساجی کمک می کند تا اطلاعات را پردازش کرده و راهکارهایی برای حل مشکلات بیابند. این مهندسان با استفاده از تفکر انتقادی خود سوالاتی در مورد محصولات منسوج مطرح کرده و سعی می کنند مشکلات به وجود آمده در فرآیند تولید آنها را شناسایی نمایند. آنها داده هایی که از طریق تحقیقات جمع آوری کرده اند را سازماندهی نموده و به منظور یافتن راهکار، به دقت مورد مطالعه قرار می دهند. پس از اینکه آنها راهکاری را به مرحله اجرا درآوردند؛ با استفاده از مهارت های تفکر انتقادی، فرآیندهای جدید را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و سعی می کنند کارآیی آنها را افزایش دهند.

توجه به جزئیات

مهندسان نساجی با توجه به جزئیات، در راستای توسعه منسوجات، بر روی فرآیندهای فنی پیچیده کار می کنند. این مهارت به آنها کمک می کند تا در هنگام انجام تحقیقات، توسعه محصولات یا نظارت بر فرآیندهای تولیدی دقت بالایی داشته باشند. در ضمن آنها در هنگام اجرای روش های ایمنی در تاسیسات تولیدی، کاملاً به جزئیات مقررات مربوطه توجه می کنند تا مطمئن شوند با سیاست های شرکت مطابقت دارند.

آموزش و تعلیم یک مهندس نساجی

در ادامه به سطوح تحصیلی و آموزشی در رشته مهندسی نساجی می پردازیم:

مدرک کارشناسی مهندسی نساجی

در اکثر موقعیت های شغلی، متقاضیان از همان بدو ورود ملزم به ارائه مدرک کارشناسی مهندسی نساجی هستند؛ جذب فارغ ‌التحصیلان کارشناسی شیمی، مکانیک و مهندسی صنایع نیز در این رده های شغلی رایج است. فارغ‌ التحصیلان کارشناسی این رشته های تحصیلی با اصول اولیه مهندسی آشنایی دارند؛ از این رو برای فعالیت حرفه ای در حوزه مهندسی نساجی آماده هستند. دانشجویان مقطع کارشناسی مهندسی نساجی در حین تحصیل معمولاً دروسی مانند زیست شناسی، شیمی و ریاضیات را می گذرانند.

دوره های کارآموزی نساجی

بهتر است دانشجویان کارشناسی در حین تحصیل، در دوره های کارآموزی یا شاگردی شرکت کنند؛ در این صورت به دلیل کار کردن به صورت عملی با یک مهندس نساجی، تجربه کاری مفیدی به دست می آورند. بسیاری از کالج ها و دانشکده ها، زمینه حضور دانشجویان در دوره های کارآموزی را فراهم می کنند. تجربه دوره های کارآموزی، این دانشجویان را از سایر هم دوره هایی خود متمایز می کند، و زمینه را برای فعالیت شغلی آنها بعد از فارغ التحصیلی مهیا می نماید.

مقطع کارشناسی ارشد مهندسی نساجی

برخی از مهندسان نساجی پس از پایان دوره کارشناسی، در مقطع کارشناسی ارشد ادامه تحصیل می دهند. بعضی از موقعیت های شغلی، به ویژه آنهایی که در زمینه تحقیق و توسعه هستند، بیشتر ترجیح می دهند فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد را استخدام کنند. دانشجویان در حین گذراندن دوره کارشناسی ارشد، اطلاعات پیشرفته بیشتری از محصولات منسوج و فرآیندهای تولیدی به دست می آورند. دانشجویان مهندسی نساجی در مقطع تحصیلات تکمیلی انواع دروس را می گذرانند که برخی از آنها عبارتند از:

• الیاف منسوج
• تشکیل نخ و پارچه
• فرآوری شیمیایی
• کاربردهای کامپیوتر در نساجی
• فناوری اطلاعات در نساجی
• طراحی و ساختار پارچه
• آزمایش منسوج

مقطع دکتری مهندسی نساجی

هدف از دکترای مهندسی نساجی، آموزش مهندسین نساجی است که تئوری، عمل، تحقیقات علمی و کاربرد دانش را در حرفه های انتخابی خود ترکیب کنند. فارغ التحصیلان دوره دکترا در زمینه تحقیقات پایه و کاربردی در صنعت، مراکز دولتی یا دانشگاه فعالیت و به پژوهش های کلیدی و انتشارات علمی در زمینه های الیاف و نساجی کمک خواهند کرد.

دکتری مهندسی نساجی و علوم نه تنها بر عمق در مهندسی نساجی و رشته های مهندسی مکانیک تاکید دارد، بلکه بر رویکردی بین رشته ای برای درک فناوری ها تمرکز می کند که در آن مهندسان و دانشمندان صنعت نساجی می توانند و باید نقشی پیشرو را ایفا کنند. این تأکید ترکیبی بر مبانی، توانایی تفکر و کار در خارج از حوزه تخصصی و همچنین توانایی طرح مسائل پیچیده است. دانشجویان غالبا یک مسئله مهندسی نساجی و علم مواد را پیشنهاد و سپس راه حلی را برای آن مشکل پیشنهاد می کنند. دانشجویان باید توانایی اعمال اصول علمی برای رفع نیازهای مهندسی را با توجه به عوامل اجتماعی و اقتصادی و در یک محدودیت زمانی مشخص داشته باشند.

مجوز حرفه ای نساجی

مهندسان نساجی مانند سایر مهندسان در ایالات متحده باید مجوز مهندسی حرفه ای (PE) دریافت کنند. این مجوز نشان می دهد که یک مهندس نساجی پس از چندین سال کار توانسته دانش و اطلاعات حرفه ای خود را ارتقا دهد. مهندسان می توانند این مجوز را از هیئت مجوز حرفه ای ایالت خود دریافت کنند. الزامات و پیش شرط های دریافت مجوز PE در ایالت های مختلف با هم متفاوت است؛ متقاضیان معمولاً برای دریافت این مجوز باید دو آزمون را با موفقیت پشت سر گذاشته و دارای 4 سال سابقه فعالیت حرفه ای باشند.

حقوق مهندس نساجی

متاسفانه اطلاعات خاصی درباره حقوق و دستمزد مهندسان نساجی منتشر نشده است. اما حقوق این شغل شبیه سایر مشاغل حرفه مهندسی مانند مهندسی مکانیک و صنایع است. میانگین حقوق یک مهندس مکانیک و مهندس صنایع در آمریکا به ترتیب 90.000 و 80.000 دلار در سال است. در ضمن حقوق فرد معمولاً براساس موقعیت جغرافیایی، سطح تحصیلات، تجربه و کارفرما متفاوت می باشد.

محیط کاری مهندس نساجی

بیشتر مهندسان نساجی در دفاتر کار می کنند، و با استفاده از رایانه به طراحی و تحقیق در مورد منسوجات می پردازند. در ضمن ممکن است آنها بخشی از زمان کاری خود را در آزمایشگاه گذرانده، و به تحلیل یا توسعه محصولات بپردازند. گاهی اوقات این مهندسان شاید در کارخانه های تولیدی یا بخش تولید کار کنند و به بررسی فعالیت های تولیدی و ارائه راهکارهایی برای بهبود عملیات مشغول شوند. مهندسان نساجی معمولاً به صورت تمام وقت استخدام می شوند؛ هر چند ممکن است در حین انجام تحقیقات یا فعالیت در پروژه های مهلت ‌دار، ساعات بیشتری کار کنند.