راهنمایی درباره انواع گواهینامه های مهم در زمینه پایداری مد

ما در این مطلب سعی داریم تا برخی از گواهینامه های صنعت مد را که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند معرفی کنیم و نکاتی را ارائه دهیم که به شما در انتخاب مناسب ترین گواهینامه کمک کنند. اینکه کدام یک از گواهینامه ها بیشتر با برند شما متناسب هستند به اولویت های اصلی پایداریتان بستگی دارد.
ما برخی از استانداردهای پر کاربرد را به گروه های اصلی (الیاف، مواد شیمیایی، چرخه ای، شرایط کار و تجارت منصفانه) تقسیم کرده ایم تا به شما کمک کنیم دورنمایی کلی از گواهینامه های موجود داشته باشید؛ در این صورت بهتر می توانید در مورد گواهینامه های متناسب با کسب و کارتان تصمیم بگیرید.

انواع گواهینامه در زمینه پایداری مد

1- استانداردهای الیاف

ممکن است فکر کنید که گواهینامه های این دسته کاملاً بر مسائل زیست محیطی تمرکز دارند، اما در واقع بیشتر این گواهینامه ها در دامنه گسترده ای به کار می روند؛ به گونه ای که مسائلی از قبیل موضوعات اجتماعی، زیست محیطی، توسعه اقتصادی و قوانین کار را در استانداردهای خود می گنجانند.
ویژگی تعیین کننده در این استاندارد این است که هر گونه فعالیت تولیدی مرتبط با الیاف و روش های استفاده از آنها توسط واحد صدور گواهینامه پایش شده و بر آن تمرکز می شود. یعنی هر شخص و سازمانی که به گونه ای با الیاف تماس دارد باید استانداردهای نهایی مندرج در گواهینامه را رعایت نماید.
شایان ذکر است که این روند از گواهینامه های الیاف ارگانیک مثل پنبه نیز تشکیل شده است که تحت نظارت طرح های ملی قرار دارند. به عنوان مثال پنبه ارگانیک در ایالات متحده توسط برنامه ملی ارگانیک (National Organic Program) تائید می گردد. سایر استانداردهای مهم در زمینه پنبه ارگانیک عبارتند از: برنامه ملی تولید ارگانیک در هندوستان (The National Programme for Organic Production in India)، انجمن خاک (Soil Association) در بریتانیا و استاندارد کشاورزی ژاپن (Japan Agricultural Standard).
در زیر برخی از گواهینامه های اصلی الیاف ذکر شده اند که ممکن است برایتان آشنا باشند، اما اگر این گونه نیست حتماً باید گوشه چشمی به آنها داشته باشید.

استاندارد جهانی منسوجات ارگانیک (GOTS)

این سازمان، الیاف ارگانیک گواهی شده (عمدتاً پنبه، اما گاهی هم ابریشم و پشم مورد تأیید قرار می گیرند) را در خلال زنجیره تامین از مزرعه تا تامین کننده نهایی مورد پایش قرار می دهد. دامنه نظارت GOTS وسیع است و مسائل مختلف اجتماعی و زیست محیطی را در زنجیره های تامین منسوجات پوشش می دهد. تعدادی از برندها و تامین کنندگانی که از گواهینامه GOTS استفاده می کنند، عبارتند از: People Tree، Nomads Clothing، Arthur & Henry، Dibella India و Mantis World.

گواهینامه پنبه فایر ترید (Fairtrade Certified Cotton)

این گواهینامه که توسط سازمان برچسب گذاری فایر ترید (Fairtrade Labelling Organisation) اجرایی شده است، اصول تجارت منصفانه را در مورد کشاورزان پنبه کار کشورهای هدف (به عنوان مثال هند یا کشورهای آفریقایی) اجرا می کند. پنبه تولید و فروخته شده تحت شرایط فایر ترید از طریق زنجیره تامین پایش می گردد و واجد شرایط تائید شدن تحت عنوان «نشان پنبه گواهی شده فایر ترید (Fairtrade Certified Cotton Mark)» بر روی محصولات نهایی است.
در ضمن پنبه های فایر ترید ممکن است تحت لوای سازمان همکاری تامین منابع فایر ترید (Fairtrade Sourcing Partnership) که بر روی برچسب محصولات فرعی مختلف با نشان های تجاری آشنا نصب می شوند، نیز مورد استفاده قرار گیرند. نام هایی مثل White Stuff، Epona، Visible Clothing، Reflect Studio،The Rajlakshmi Cotton Mills PVT.Ltd و Fusion Clothing Company تنها بخشی از برندها و تامین کنندگانی هستند که گواهینامه پنبه فایر ترید دارند.

ابتکار عمل پنبه برتر (BCI)

ابتکار عمل پنبه برتر یکی از اعضای سازمانی است که از مصرف کنندگان عمده پنبه در بخش نساجی تشکیل شده است و جز یکی از پر استفاده ترین طرح های پنبه محسوب می شود. این استاندارد مبتنی بر ارتقا و اجرای استانداردهای اصلی تولید است که براساس پراستفاده ترین اصول پایداری، عدالت اجتماعی، توسعه اقتصادی و مدیریت زنجیره تامین اعمال شده شکل می گیرند. برخی از بزرگترین برندهای جهان که عضو سازمان BCI هستند، عبارتند از: ASOS، Levi Strauss & Co، American Eagle، C&A، Puma و Nike.

پنبه تولید شده در آفریقا (CMiA)

سازمان CMiA که توسط بنیاد کمک به واسطه تجارت (Aid by Trade Foundation) پایه گذاری شده است، سازمانی است که در راستای حفاظت از محیط زیست و مقابله با فقر در میان خرده مالکان پنبه کار کشورهای آفریقایی فعالیت می کند. سازمان های Plexus Cotton Group، Cooee Kids Ltd، Jack Jones، Armani Exchange و Otto Group تعدادی از سازمان هایی هستند که از این گواهینامه استفاده می نمایند.

استاندارد جهانی بازیافت (Global Recycle Standard)

استاندارد جهانی بازیافت براساس «استاندارد ادعای محتوا (Content Claim Standard)» بورس نساجی، و به منظور تامین مطالبات صنعت نساجی و فراتر از آن برای تعیین درصدی از یک محصول خاص که قابل بازیافت است، پایه گذاری شده است. این استاندارد یک سیستم پایش و ارزیابی در زمینه صدور گواهینامه است که اطمینان می دهد ادعاهای مطرح شده در مورد یک محصول به صورت مقتضی توسط شواهد مختلف پشتیبانی می شود. سازمان هایی مثل MUD Jeans، Sarvin، Contiential Clothing Co. و Been London از جمله سازمان هایی هستند که از سیستم های تائید GRS استفاده می کنند.

استاندارد محتوای ارگانیک (Organic Content Standard)

استاندارد محتوای ارگانیک براساس «استاندارد ادعای محتوا (Content Claim Standard)» بورس نساجی و به منظور تائید اینکه یک محصول نهایی حاوی مقدار مشخصی از یک ماده ارگانیک است، پایه گذاری شده است. این امر مستلزم این است که هر سازمانی در طول زنجیره تأمین خود گام های قابل قبولی برای اطمینان از حفظ یکپارچگی و مشخص کردن مواد اولیه ورودی بردارد. سازمان OCS، صدور گواهینامه برای مواد اولیه (که به صورت جداگانه تائید شده اند) را پوشش نمی دهد و مواد ورودی مرحله فرآوری (مانند مواد شیمیایی)، مدیریت مسائل زیست محیطی، بهداشت، ایمنی و حقوق کار را نیز شامل نمی شود. برندهایی مانند Continental Clothing، Mango، Pact و C&A از این استاندارد استفاده می نمایند.

استاندارد مسئولیت پذیری پشم (Responsible Wool Standard)

استاندارد مسئولیت پذیری پشم (RWS) که یکی از استانداردهای بورس نساجی به شمار می آید، یک استاندارد جهانی اختیاری است که به حقوق گوسفندان و زمین هایی که در آن چرا می کنند، می پردازد. در ضمن این سازمان زنجیره حفاظت را از مزرعه تا محصول نهایی پایش می کند؛ بنابراین مصرف کنندگان می توانند با خیال راحت به نشان RWS اعتماد کنند. برندهایی که از این استاندارد استفاده می کنند، عبارتند از: Eileen Fisher، H&M، Patagonia و Esprit.

2- کنترل های شیمیایی

تعداد کمی از برنامه ها به طور خاص بر استفاده از مواد شیمیایی متمرکز هستند. رایج ترین آنها عبارتند از:

Oeko-Tex 100

انجمن بین المللی Oeko-Tex از سال 1992، آزمایش بر روی مواد خطرناک را آغاز کرده است. استاندارد Oeko-Tex 100 یک سیستم آزمایشگاهی و صدور گواهینامه متحدالشکل جهانی است که مواد اولیه صنعت نساجی، محصولات نهایی و میانی را در تمام مراحل تولید از نظر وجود مواد شیمیایی مورد ارزیابی قرار می دهد و به مشتری این اطمینان را منتقل می کند که هیچگونه مواد مضر شیمیایی در پوشاک نهایی وجود ندارد.
(در ضمن استاندارد Oeko-Tex 100 دارای رویکرد جامع تری نیز هست که شامل یک سیستم آزمایشگاهی، ارزیابی و صدور گواهینامه برای سایت های تولیدی سازگار با محیط زیست در سراسر زنجیره فرآوری منسوجات است.) برندهایی مانند Boy Wonder، Boo Surfwear، Plummy Fashion Lts و Kantala، تنها برخی از برندهایی هستند که از استاندارد Oeko-Tex 100 استفاده می کنند.

Bluesign

برنامه مستقل Bluesign، فعالیت خود را بر رعایت قوانین بهداشتی و ایمنی زیست محیطی توسط برندها و تولید کنندگان متمرکز کرده است. این مجموعه ابعاد مختلف ایمنی مصرف کننده، انتشار آب و هوا و بهداشت شغلی را با تمرکز ویژه بر کاهش مصرف مواد مضر در کلیه مراحل تولید ترکیب می کند.
هر چند که Bluesign یک استاندارد نیست، اما ZDHC (تخلیه پسماندهای خطرناک از مبدا) ممکن است یک ابزار مفید برای کسانی باشد که به دنبال مدیریت مواد شیمیایی و کاهش استفاده از آنها در مجموعه خود هستند. برندهایی مثل Wolford، LuLuMelon، Adidas و North Face و کارخانه هایی مانند Pratibha، Anubha و Singtex Industrial Co Ltd از جمله برندها و کارخانه هایی محسوب می شوند که بر اساس اصول Bluesign® فعالیت می کنند.

3- حقوق و شرایط کاری

اطمینان از مطابقت شرایط کار با حداقل قوانین کار ملی و بین المللی باید به عهده دولت ها و سازمان های کارگری باشد. هر چند که دستورالعمل های ممیزی داوطلبانه زیادی در این زمینه وجود دارد، اما از نظر تصدیق و صدور گواهینامه این حوزه بسیار پیچیده محسوب می شود. در این زمینه دو مورد وجود دارد که ممکن است با آنها مواجه شوید. هر دوی آنها به میزان قابل توجهی از تعهد نیاز دارند.

گواهینامه SA8000

گواهینامه SA8000 یک گواهینامه داوطلبانه اجتماعی مبتنی بر اصول کنواسیون های ILO و UN، و یک سیستم مدیریت به سبک ISO است که تقریباً در تمام بخش های صنعتی قابل استفاده است. سازمان بین المللی مسئولیت پذیری اجتماعی (SAI) یک سازمان جهانی، چند ذینفعی و فعال در زمینه تدوین استانداردهاست که پیشبرد حقوق کارگران در سراسر جهان جزء مأموریت های اصلی آن به شمار می آید. برندها و تولید کنندگانی مثل Yabal، Boy Wonder، Darzah، White Stuff و Ocean Bluu همگی با تسهیلات گواهینامه SA8000 کار می کنند.

استاندارد منسوجات فایر ترید (Fairtrade Textile Standard)

استاندارد منسوجات فایر ترید یکی از زیر مجموعه های برنامه گسترده منسوجات فایر ترید (Fairtrade Textile Programme) است که هدف آن تسهیل ایجاد تغییرات در زنجیره های تامین منسوجات و شیوه های تجاری مرتبط با آنهاست. در واقع استاندارد منسوجات فایر ترید یک رویکرد جامع است که تولید کنندگان و کارگران فعال در زنجیره های تامین را به سمت پرداخت دستمزد عادلانه تر و ایجاد شرایط کاری بهتر ترغیب می کند، و برندها را ملزم به رعایت شرایط عادلانه در تجارت می نماید.

4- استانداردهای چرخه ای

طرح های صدور گواهینامه های چرخه ای سعی دارند به موضوعات اجتماعی و زیست محیطی بپردازند تا بتوانند رویکردی جامع برای تولید منسوجات پایدار ارائه دهند. یکی از گواهینامه های مهم در این زمینه عبارتست از:

Cradle to Cradle

گواهینامه Cradle to Cradle یک اتیکت چند شاخصه ای است که نشان دهنده تلاش برای طراحی محصول سازگار با محیط زیست است؛ زیرا شرکت ها بر حوزه های مختلفی مثل مواد زیستی، بازیافت، انرژی های تجدید پذیر، بهره وری آب و مسئولیت اجتماعی تمرکز دارند. گواهینامه های این سازمان در سطح های پایه، نقره ای، طلایی یا پلاتینی اعطا می شوند. این گواهینامه مواد اولیه، زیر مجموعه ها و محصولات نهایی را در بر میگیرند. از جمله برندها و تامین کنندگانی که از این گواهینامه استفاده می کنند می توان به Metawear، Organic، Wolford، Pratibha و Pacific Jeans Ltd اشاره کرد.

5- تجارت منصفانه

جنبش تجارت منصفانه در راستای تولید، تبلیغ، و فروش کالاها و صنایع دستی که براساس اصول زنجیره های تامین شفاف، حداقل قیمت ها، شرایط منصفانه تجاری برای تولید کنندگان، زمان انتظار طولانی تر برای ارتقای امنیت، خود کفایی اقتصادی و روش های تولید پایدار ساخته می شوند، به فعالیت می پردازد. چهار اتیکت تصدیقی در زمینه تجارت منصفانه وجود دارد که دریافت آنها به محصولات تولیدی و جایگاه تولید کننده در زنجیره تامین بستگی دارد. این چهار اتیکت عبارتند از:

• گواهینامه منسوجات فایر ترید (Fairtrade Certified Textiles)
• گواهینامه پنبه فایر ترید (Fairtrade Certified Cotton)
• تجارت منصفانه آمریکا (Fair Trade USA)

یک سیستم جدای از سازمان برچسب گذاری تجارت فایرترید است؛ سازمان تجارت منصفانه آمریکا دارای استاندارد کشاورزی برای پنبه و استانداردی برای کارخانه های پوشاک است. برندهای J.Crew، Obey، Madewell و Patagonia از جمله برندهای آمریکایی هستند که این استاندارد را پذیرفته اند.

• سیستم تضمین (Guarantee System) سازمان تجارت جهانی منصفانه (WFTO)

این سیستم زیر مجموعه ای از سازمان تجارت جهانی منصفانه است که براساس 10 اصل تجارت منصفانه بنا شده، و متمرکز بر تولید صنایع دستی (نه فقط کالاها) و شیوه های تجاری یکپارچه سازمانی است. این سیستم بیشتر مناسب تولید کنندگان کوچک است، و رویکردی پویا و یکپارچه در زمینه های تولید، تجارت و ارتباطات را فراهم می کند. برخی از سازمان هایی که از این گواهینامه استفاده می کنند، عبارتند از: People Tree، Purnaa Enterprises و CFM Market Linkages Ltd.

چگونه تصمیم بگیریم که از کدام استاندارد استفاده کنیم؟

• در نظر بگیرید که این استانداردها چه چیزهایی را به ابزارهای مدیریت داخلی شما اضافه می کنند تا به شما جهت ارزیابی مؤثرتر و تدوین یک استراتژی برد-برد که هدفمندتر و موثرتر هستند، کمک نمایند.
• بررسی کنید که کدام یک از برندها بیشتر می توانند تأثیر تبلیغاتی بیشتری داشته باشند و به برند شما اعتبار ببخشند. کدام یک از این گواهینامه ها و استانداردها بیشتر برای مشتریانتان آشنا هستند و بیشتر در بخش بازار شما شناخته گردیده اند؟
• هزینه های دریافت گواهینامه های اصلی را با هم مقایسه کنید.
• لیست بیش از 100 برنامه، طرح صدور گواهینامه، ابزارها و سازمان هایی که می توانند در مسیر پایداری مد به شما کمک کنند را مورد بررسی قرار دهید.
• کسب و کارهایی را که از این استانداردها استفاده می کنند، پیدا کنید تا پیش زمینه ای ذهنی در این زمینه داشته باشید.