وضعیت دستمزد کارگران در صنعت مد

در سال های اخیر، صنعت مد و نساجی به دلیل شرایط غیر قابل قبول کار از جمله پرداخت دستمزد بسیار پایین و در سطح فقر در مکان هایی مثل مزارع پنبه یا حتی کارخانجات تولید لباس در کانون توجه قرار داشته اند.
مزد کافی برای امرار معاش باید به اندازه ای باشد که بتواند کفاف تامین نیازهای اولیه را بدهد و کارگر در ازای یک هفته کار استاندارد (به طور معمول 48 ساعت در طول هفته) بتواند با دستمزدش یک زندگی استاندارد برای خود و خانواده اش فراهم کند. در واقع دستمزد باید به گونه ای باشد که بتوان با آن نیازهای اساسی زندگی مثل خوراک، آب، مسکن، وضعیت بهداشتی، حمل و نقل، پوشاک، و سایر نیازها مثل داشتن پس انداز برای تامین حوادث غیر منتظره را تامین کرد.
با وجود اینکه دستمزد کافی برای امرار معاش توسط سازمان بین المللی کار (International Labour Organization) به عنوان یک حق بشری تعریف شده است؛ اما حقیقت این است که حتی در مواردی که قانون حداقل دستمزد دولتی وجود دارد، باز هم به بسیاری از کارگران حداقل دستمزد پرداخت نمی شود. در واقع در 14 کشور برتر تولید کننده پوشاک، سطح حداقل دستمزد دولتی بسیار کمتر از چیزی است که بتواند کفاف تامین نیازهای اساسی زندگی را بدهد و بتوان با آن یک زندگی استاندارد را اداره کرد.
به عنوان مثال:

• کارگران پوشاک در بنگلادش به طور متوسط تنها 18% از حداقل دستمزد آسیا (Asia Floor Wage) درآمد دارند.
• در کامبوج حداقل دستمزد در سال 2017 به گونه ای بوده است که تنها توانسته تا 34% از نیازهای یک خانواده چهار نفره را تأمین کند.

دستیابی به دستمزد کافی جهت امرار معاش برای همگان

واضح است که دولت ها باید مسئولیت اصلاح قوانین در زمینه تنظیم، بازنگری و اجرای لوایح مرتبط با دستمزد را برعهده بگیرند. البته شرکت ها هم می توانند نقش مهمی در حمایت از پرداخت دستمزد کافی برای امرار معاش در کشورهایی که در آنها فعالیت می کنند، داشته باشند. در ضمن شرکت ها می توانند نقش تصدیگری خود را در سایت های تولیدی و زنجیره های تامین نشان دهند و با همکاران خود، سازمان های کارگری و کارشناسان حوزه کار همکاری کنند، تا این شکاف درآمدی برطرف شود. با وجود اینکه هزینه های نیروی کار متغیر است، اما معمولاً درصد کمی از قیمت خرده فروشی نهایی محصول مربوط به آنهاست، بنابراین افزایش دستمزد در مدل های هزینه به گونه ای که بتواند کفاف زندگی کارگران را دهد، تاثیر نسبتاً اندکی بر قیمتی که خریدار نهایی برای محصول پرداخت می کند، خواهد داشت.
انجمن هایی مانند معاهده حداقل دستمزد آسیا (Asia Floor Wage Alliance)، بنیاد پوشش عادلانه (Fair Wear Foundation) و ائتلاف دستمزد کافی برای امرار معاش زندگی (Living Wage Coalition) که توسط ISEAL (استانداردهای بین المللی اجتماعی و زیست محیطی و شبکه اتیکت) تاسیس شده اند، روش های موثق و معیارهایی را در این زمینه برای تعداد زیادی از کشورها تدوین کرده اند.

اقدامات لازم

برندهای مد و خرده فروشان می توانند با انجام کارهای زیر از این روند حمایت کنند:

• همکاری با تامین کنندگان به منظور اطمینان از پرداخت دستمزد مطابق با سطح دستمزد حقوق ملی و یا معیارهای دستمزدی خاص صنعت (هر کدام از آنها بالاتر بود به عنوان حداقل دستمزد در نظر گرفته شود)؛
• درک و سپس بررسی شکاف درآمدی بین سطح دستمزدهای فعلی و معیارهای مرتبط با تعیین دستمزد کافی برای امرار معاش در کشورهایی که در آنها فعالیت انجام می شود؛
• ارائه اطلاعات قابل درک و مکتوب در مورد دستمزد و سیاست های پرداخت حق الزحمه به کارگران؛
• مطمئن نمودن کارگران از شیوه های خرید و مدل های هزینه یابی که نیاز به بهبود دستمزدها و پرداخت حقوق مکفی به کارگران را منعکس می نماید.

تامین کنندگان، کارخانجات و شرکت ها می توانند با انجام کارهای زیر از این فرآیند پشتیبانی نمایند:

• ایجاد آگاهی در مورد میزان دستمزد کافی برای امرار معاش و انجام تحقیقات در زمینه معیارهای مرتبط با آن.
• همکاری با سازمان های کارگری و اتحادیه های تجاری به منظور توافق بر سر تعیین دستمزد مکفی برای کارگران.
• همکاری با مصرف کنندگان و شرکای زنجیره تامین جهت تدوین رویکردهای مشترک و مدل های هزینه یابی برای تعیین دستمزد مکفی.

جمع بندی

• با وجود اینکه دریافت دستمزد کافی برای امرار معاش یک حق بشری محسوب می شود، اما دستمزد پرداختی به میلیون ها کارگری که در بخش نساجی کار می کنند، در نرخ بسیار پایینی پرداخت می شود.
• حداقل دستمزد قانونی در چندین کشور تولید کننده برتر پوشاک به حدی پایین است که کفاف تامین نیازهای اساسی زندگی کارگران را نمی دهد.
• هزینه های نیروی کار فقط بخشی از قیمت نهایی خرده فروشی کالاها را شامل می شود، پس افزایش دستمزدها تاثیر بسیار کمی در افزایش هزینه های تولید خواهد داشت، بنابراین افزایش حق الزحمه کارگران به مصرف کننده فشار زیادی وارد نمی کند.