مکرمه یا مکرومه چیست؟

مَکرَمه یا گره‌بافی (Macramé) که در فارسی به غلط مکرومه خوانده می شود یک نوع بافتنی و صنایع دستی محسوب شده که در آن با استفاده از گره ها، منسوجات مختلفی ساخته می شود. از آنجاییکه این هنر در سال های اخیر دوباره محبوبیت یافته است، لذا صنعتگران و هنرمندان در حال ارائه روش های ابتکاری هستند تا با استفاده از مکرمه انواع اشیای هنری و کاربردی را بسازند؛ از این رو دیگر هنر مکرمه بافی تنها به آویز گلدان ها و تزئینات دیواری محدود نخواهد شد.

این روش قدیمی از سال ها پیش روند پرفراز و نشیبی را طی کرده است؛ گاهاً محبوبیت زیادی داشته و گاهی اوقات هم صدها سال محبوبیت خود را از دست داده است. با این حال این روش به دلیل کاربردی بودن همیشه تا حدی زنده بوده و هیچ وقت فراموش نشده است. نکته قابل توجه در مورد این روش این است که شما می توانید وسایلی مانند رومیزی و جا سویچی را فقط با استفاده از دستان خود و چند وسیله ارزان قیمت بسازید.

اگر می خواهید در مورد چگونگی پیدایش هنر مکرمه بافی و اینکه چگونه می توانید در این زمینه شروع به کار کنید بیشتر بدانید؛ توصیه می کنیم تا انتهای مقاله با ما باشید.

مکرمه (مکرومه) چگونه و با چه چیزهایی ساخته می شود؟

مکرومه یک روش یا تکنیک هنری نساجی است که در آن با استفاده از تعدادی گره یک شکل با عملکردی شبیه یک شیء واقعی ساخته می شود. هر گره تنها با کمک دستان خود فرد ایجاد می گردد و به غیر از یک حلقه پایه برای نگهداشتن آن در هنگام کار به چیز دیگری نیاز نیست.

در مورد اینکه چه چیزی به عنوان مکرمه یا مکرومه در نظر گرفته می شود؛ باید گفت آیتمی جزء اقلام مکرومه به حساب می آید که حداقل دارای یک گره مکرمه باشد. در بیشتر موارد اجزای کار اصلی مکرمه، با چندین گره به هم متصل می شوند. در برخی از موارد می توان اجزای اصلی یک مکرمه (مکرومه) را با روش هایی مانند بافندگی یا بافت به هم متصل کرد.

تاریخچه مکرومه (مکرمه)

هنر مکرمه (مکرومه) در حال حاضر دوباره مورد توجه قرار گرفته است؛ اما این اولین بار نیست که چنین اتفاقی می افتد. زمانیکه بیشتر مردم به مکرمه فکر می کنند؛ ذهن شان به تزئینات دیواری الهام گرفته از کولی ها در دهه های 1960 و 1970 معطوف می گردد. اما برای رسیدن به منشاء این روش باید به قبل تر برگردیم؛ برخی معتقدند که روش گره زنی از قرن سیزدهم آغاز شده است. دیگر مورخان اعتقاد دارند که پارسیان و بابلیان باستان قبل از میلاد برای ساخت مصنوعات از روش گره زنی استفاده می کردند.

اما در دوران جدید، مکرمه یا مکرومه نوعی از هنر محسوب می شود که از کشورهای عربی به غرب آورده شده است. بافندگان این بخش از جهان از چندین روش گره زنی برای پرداخت حاشیه فرش های دستباف، تابلو فرش و شال های ریش ریش استفاده می کردند.

اما با گسترش این هنر در سراسر اروپا، افراد بیشتری از گره زنی به عنوان یک سرگرمی استفاده کردند. تا قرن هفدهم این هنر به انگلستان رسید و خانم هایی که منتظر این هنر بودند؛ آن را تحت هدایت های ملکه ماری دوم (Queen Mary II) فرا گرفتند.

اما زنان تنها افرادی نبودند که به هنر مکرمهیا مکرومه بافی علاقه نشان دادند. ملوانان از گره زنی برای ساخت اقلام کاربردی استفاده می کردند؛ در ضمن مکرومه بافی در سفرهای طولانی دریایی، راهی برای مشغول کردن ملوانان و رفع کسالت آنها محسوب می شد. در نهایت این ملوانان به گسترش این هنر در سراسر اروپا کمک کردند. آنها با ورود به بندرهای جدید با این اقلام مکرومه بافی که در کشتی هایشان ساخته بودند، تجارت می کردند. اینگونه اقلام شامل جوراب، کلاه و کمربند بود.

در نهایت مناطق تحت تسلط ملکه ویکتوریا در طول قرن های هجدهم و نوزدهم از هنر مکرومه بافی برای ساخت منسوجات استفاده کردند تا اینکه پس از انقلاب صنعتی، چرخ های خیاطی جای این هنر را گرفتند. گره زنی دستی در اواخر دهه های 60 و 70 دوباره محبوب شد؛ اما در دهه 1980 به سرعت از مد افتاد.

نحوه شروع کار مکرمه یا مکرومه بافی

اگر می خواهید دکوراسیون منزل خود را با کمک هنر مکرمه بافی زیباتر کنید؛ یا می توانید از بسته های آماده کار دستی استفاده کنید و یا چیزی شبیه کارهای مکرومه را از یک فروشگاه لوازم خانگی خریداری نمایید. بهتر است کار خود را با یک مورد ساده شروع کنید تا دلزده نشوید و بتوانید کارتان را به اتمام برسانید. تسلط بر گره های اصلی یک مرحله جدایی ناپذیر از کار است و کمک می کند تا با سهولت بیشتری تکنیک های پیچیده گره زنی را یاد بگیرید.

لوازم مورد نیاز برای مکرمه بافی (مکرومه بافی)

• جوت
• ریسمان چند لا
• نخ
• کنف
• چرم
• حلقه های پایه
• مهره های چوبی

قبل از اینکه کلیه اقلام لازم برای مکرومه بافی را تهیه نمایید؛ سعی کنید برای اولین کار از چیزهایی که دم دست تان است بهره بگیرید. چرا که باید قبل از اینکه پول زیادی خرج کنید؛ مطمئن شوید که به این کار علاقه دارید و از آن لذت می برید. یک نوع نخ مناسب و یک حلقه پایه را در خانه پیدا کنید. دور و بر خانه تان تخته ای را بیابید که بتوانید از آن به عنوان صفحه کار کمک بگیرید. گیره هایی مختص مکرمه بافی وجود دارند که می توانید از آنها برای اتصال نخ به صفحه کار استفاده نمایید. اما برای صرفه جویی در هزینه در اولین کار خود، سنجاق قفلی را هم می توانید به کار بگیرید.

انواع گره های مکرمه (مکرومه)

ده ها گره مکرومه وجود دارد و برای اینکه در این کار استاد شوید باید آنها را فرا بگیرید. برخی از این گره ها ساده بوده؛ اما برخی دیگر خیلی سخت و پیچیده هستند. پر کاربرد ترین گره ها در مکرومه بافی، نیم گره و گره چهارگوش (دو حلقه ای) هستند. بهتر است قبل از اینکه به سراغ گره دیگری بروید؛ کار خود را با یکی از این گره ها شروع کنید و به خوبی در آن استاد شوید. از دیگر گره های مورد استفاده در این روش می توان به سر گره لارکس (lark’s head)، گره پیچشی دوتایی، گره خفتی، گره بخیه زنی و گره جمع کننده اشاره کرد.

ایده هایی برای مکرمه یا مکرومه بافی

در زمینه مکرومه بافی می توانید کارهای مختلفی را انجام دهید. هر پروژه مکرومه بافی شامل طرح های متنوعی است که می توانید با سلیقه خود آنها را به انجام برسانید. زمانیکه به گره زدن عادت کردید؛ می توانید الگوهای خود را خلق کرده و منسوجات کاملاً منحصر به فردی بسازید. به روش هایی فکر کنید که قادرید با استفاده از آنها اقلام مکرمه بافی زیر را به شیوه خود تغییر دهید:

• تزئینات دیواری
• جا گلدانی تزئینی
• جا سویچی
• کمربندها
• جواهرات
• دوخت حاشیه سایر منسوجات

ممکن است نسل جدید بخواهند مکرومه بافی را به میل خود تغییر دهند؛ اما افراد در هر سنی می توانند از این کار لذت ببرند و عاشق آن شوند.