انواع روش های شستشو در صنعت پوشاک

شستشو تکنیکی است که در صنعت پوشاک و لباس آماده به منظور زیباتر کردن ظاهر محصول و افزایش راحتی آن به کار گرفته می شود. انواع مختلف روش های شستشو در صنعت پوشاک وجود دارد که استفاده از هر کدام از آنها به خصوصیات محصول و زمینه کاربردیشان متکی است. شستشوی هر محصولی براساس تقاضای خریدار و روند مد روز صورت می گیرد. شستشوی آنزیمی برای محصولات جین مناسب است در حالیکه برای محصولات بافتنی بهتر است از شستشوی ملایم با نرم کننده ها استفاده شود. در این مقاله در مورد انواع مختلف روش های شستشو در صنعت پوشاک بحث خواهیم کرد.

انواع ماشین های مورد استفاده در شستشوی پوشاک

• دیگ بخار به منظور تولید بخار
• تصفیه خانه آب
• ماشین لباسشویی
• ماشین آب بلندکنی، دولاب
• دستگاه خشک کن
• محفظه پاشش
• Whisker Stands
• دستگاه های مالشی
• دستگاه های شکافنده
• دستگاه برچسب زنی

انواع شستشو در صنعت پوشاک

انواع روش های شستشو در صنعت پوشاک عبارتند از:

• شستشوی معمولی
• شستشوی رنگدانه ای
• شستشوی سفیدکاری
• سنگ شویی
• شستشوی اسیدی
• شستشوی آنزیمی
• شستشوی فوق العاده سفید
• شستشوی قلیایی

شستشوی معمولی

این نوع شستشو، ساده ترین و ارزان ترین روش شستشو در صنعت پوشاک است. هدف اصلی از این نوع شستشو از بین بردن مواد نشاسته ای و آلودگی های به دام افتاده در لباس است. در این مرحله و پس از شستشوی لباس، لباس نرم تر می شود. می توان میزان تاثیر شستشوی معمولی را با تغییر دما، زمان شستشو و تغییر مواد شوینده مورد استفاده در هنگام شستشو تغییر داد. به منظور اجتناب از لکه گرفتن لباس در هنگام شستشو، توصیه می شود که کار شستشو براساس مراحل زیر انجام شود:

• دمای آب ماشین لباسشویی در سطح 40 درجه باشد.
• تقریباً 1% ماده تثبیت کننده رنگ در آب داغ ریخته شود.
• لباس خشک به مدت 5 تا 10 دقیقه در مخلوط آب و ماده تثبیت کننده رنگ قرار گیرد.
• ماشین لباسشویی به گونه ای تنظیم گردد که فقط در چند چرخه کار کند.
• ماشین لباسشویی نباید زیاد کار کند چرا که شستشوی زیاد باعث رنگ پس دادن لباس و در نتیجه لکه دار شدن آن می شود.
• لباس ها فقط باید به اندازه مدت زمان لازم برای جذب مواد شیمیایی در ماشین لباسشویی باقی بمانند. بعد از اینکه لباس ها خشک شدند کیفیت جادویی رنگ ها خود را نشان می دهند.

شستشوی رنگدانه ای

روند شستشوی رنگدانه ای (pigment washing) همانند شستشوی معمولی است، اما اندکی گرانتر است. لباس های تولید شده از پارچه های چاپ شده با رنگدانه ها تحت شستشوی رنگدانه ای قرار می گیرند. شستشوی رنگدانه ای باعث کمرنگ شدن لباس می شود. دمای این روش شستشو باید بالاتر از روش شستشوی معمولی باشد. نکات کلیدی در زمینه شستشوی رنگدانه ای در زیر آورده شده است:

• باید از آب داغی با دمای 50 تا 60 درجه سانتی گراد استفاده شود.
• برای دستیابی به نتایج بهتر، ماشین لباسشویی باید نهایتاً تا 65% ظرفیتش پر شود. دلیل این امر ایجاد فضای کافی برای حرکت لباس ها در داخل ماشین لباسشویی است. اگر ماشین لباسشویی کاملاً پر شود، اصطکاک مابین لباس ها بر نتایج تاثیر منفی می گذارد.

شستشوی سفیدکاری

شستشوی رنگدانه ای و شستشوی سفید کاری (bleach wash) از بسیاری از جهات شبیه یکدیگر هستند. هر دو روش تا حدی دارای اثر کمرنگ کنندگی هستند. زمانی از شستشوی سفید کاری استفاده می شود که لباس نیاز به رنگرزی با رنگ های مستقیم یا راکتیو داشته باشد.

سنگ شویی

سنگ شویی بر روی پارچه های سنگین مانند پارچه های جین انجام می شود. در صنعت تولید پوشاک استفاده از روش سنگ شویی در مورد لباس های جین از محبوبیت فراوانی برخوردار است. دستیابی به اثرات کمرنگ شدگی نامتقارن فقط با سنگ شویی ممکن است. از سنگ شویی برای کمرنگ کردن شلوارهای جین سرمه ای و تبدیل آنها به آبی روشن استفاده می شود. رسیدن به نتایج قابل قبول در سنگ شویی به تخصص بالایی در این زمینه نیازمند است. بهتر است برای دستیابی به نتیجه موثر به نکات کلیدی زیر توجه شود چرا که استفاده از این نوع شستشو در صنعت پوشاک بسیار رایج است.

• اندازه سنگ ها: در سنگشویی اندازه سنگ ها اهمیت زیادی دارد. سنگ های بزرگتر نسبت به سنگ های کوچکتر بیشتر باعث خراشیدگی پارچه می شوند. انتخاب سنگ ها به نوع پارچه و میزان سایش مورد نیاز بستگی دارد. در صورت نرم بودن پارچه توصیه می شود که از سنگ های کوچکتر استفاده گردد، چون سنگ های بزرگتر باعث سایش بیشتر پارچه می شوند و ممکن است به آن آسیب برسانند.
• نسبت سنگ و لباس: این نسبت در واقع نسبت وزن لباس به وزن سنگ ها می باشد. استفاده از سنگ بیشتر باعث افزایش تراکم نتایج و استفاده از سنگ کمتر باعث کاهش تراکم نتایج می شود.

شستشوی اسیدی

شستشوی اسیدی فقط بر روی پارچه های سنگین و پارچه های جین اعمال می شود. یکی از دشوارترین شستشوهای رایج در صنعت پوشاک، شستشوی اسیدی است. در این روش از سنگ پوکه برای ایجاد اثرات نامتقارن رنگ پریدگی بر روی پارچه ها استفاده می گردد. معمولاً کاپشن های جین با این روش شسته می شوند. این شستشو در دو مرحله صورت می گیرد. مرحله اول شستشو بدون آب و مرحله دوم با استفاده از آب صورت می گیرد.

برخی نکات مهم در رابطه با شستشوی اسیدی عبارتند از:

• سنگ ها ابتداً باید در داخل محلول پرمنگنات پتاسیم قرار گیرند. سنگ ها پس از جذب مواد شیمیایی اشباع می شوند. سپس سنگ ها باید زیر آفتاب خشک گردند.
• لباس ها ابتدا باید در ماشین لباسشویی شسته و در خشک کن خشک شوند.
• سپس لباس ها به همراه سنگ هایی که با محلول پرمنگنات پتاسیم عمل آوری شده اند، باید در یک ماشین لباسشویی دیگر ریخته شوند؛ ضمناً نباید به این ترکیب آب اضافه گردد.
• در ادامه ماشین لباسشویی روشن شده تا سنگ ها بتوانند لباس ها را بخراشند.
• در مرحله بعد باید لباس ها از ماشین لباسشویی خارج و در ماشین لباسشویی دیگری قرار بگیرند تا کاملاً شسته شده و با آب آبکشی شوند. پس از اتمام این مرحله، تاثیر سنگ شویی بر روی لباس ظاهر خواهد شد. گاهی اوقات در این روش هنگام آبکشی لباس از ماده سفید کننده استفاده می شود تا به ایجاد رنگ سفید بر روی جین آبی و سفیدتر نشان دادن تاثیر اسید شویی کمک کند.

شستشوی آنزیمی

شستشوی آنزیمی یکی از روش های شستشوی رایج است که غالباً در مورد لباس های جین از آن استفاده می شود. در این روش شستشو از آنزیم های سلولزی استفاده می گردد. با کمک این روش، شستشو پرزهای الیاف پنبه و رنگدانه های الیاف از بین می روند. استفاده از سنگ در هنگام شستشوی آنزیمی باعث ایجاد اثرات نامتقارن رنگ پریدگی بر روی پارچه می شود و به حذف الیاف بیرون زده پنبه نیز کمک می کند. این روش شستشو برای جین آبی نیلی بسیار مناسب است. سنگ شویی آنزیمی (enzyme-stone wash) یکی از انواع روش های شستشو در صنعت پوشاک است.

شستشوی فوق العاده سفید

این نوع شستشو بر روی پارچه های خاکستری پنبه ای اعمال می شود. در خلال این روش می توان از پودر سفید کننده در حین آبکشی استفاده کرد که باعث روشن تر شدن پارچه می شود. برای ایجاد اثر سفید مرواریدی بر روی لباس ها از این روش استفاده می گردد. شستشوی فوق العاده سفید (Super White Wash) در قالب 3 مرحله انجام می شود.

شستشوی قلیایی

روند شستشوی قلیایی به دلیل پیش عمل آوری و چاپ پارچه تا اندازه ای با شستشوی معمولی تفاوت دارد. معمولاً پارچه بعد از پیش عمل آوری که خود شامل فرآیندهای آهارزنی، آب سابی و رنگ زدایی است، چاپ می شود. اما هنگامیکه فرآیند چاپ شستشوی اسیدی بر روی پارچه انجام می شود، نیازی به پیش عمل آوری پارچه نیست. غالباً 25% از رنگدانه ها در حین شستشوی قلیایی (caustic wash) شسته می شوند.