پارچه پشمی ویرجین
Virgin Wool Fabric
پشم ویرجین چه نوع پارچه ای است؟
عبارت پشم ویرجین (virgin wool) را می توان برای توصیف دو نوع مختلف از منسوجات که از طریق الیاف گوسفند به دست می آیند، به کار برد. در بعضی از زمینه ها، این عبارت ممکن است به پشم حاصل شده از طریق چیدن اولین پشم بره نوزاد اشاره داشته باشد، اما در دیگر موقعیت ها ممکن است به پشمی که قابلیت بازیافت ندارد، اشاره کند.
در طول جنگ جهانی دوم، استفاده از پشم بازیافتی برای تولید لباس های جدید به طور وسیعی رایج شده بود. در این زمان کمبود قابل توجهی در زمینه الیاف منسوج در صنعت پوشاک وجود داشت و هر منبع احتمالی برای کمک به ادامه جنگ مورد استفاده قرار می گرفت. بنابراین دستیابی به پشم جدید سخت بود و بسیاری از افراد و تولید کنندگان نساجی برای استفاده از پشم به لباس های موجود یا منسوجات خانگی جهت تولید محصولات جدید متوسل می شدند. این پشم بازیافتی به اندازه پشم جدید، کیفیت بالایی نداشت، بنابراین پشمی که قبلا هرگز مورد استفاده قرار نمی گرفت، نام پشم ویرجین را به خود اختصاص داد که در حال حاضر برای توصیف نرم ترین نوع پشم در بازار به کار برده می شود. با این حال امروزه، کمبود کلی در مورد الیاف نساجی وجود ندارد و پشم زیادی در سراسر جهان موجود است.
بنابراین عبارت پشم ویرجین دیگر برای توصیف محصولات پشمی جدید به کار برده نمی شود. در طول دوره های خاصی از گذشته، پیدا کردن پشمی که بازیافت شده بود نسبت به پشم برند جدید بسیار شایع تر بود، اما اکنون شرایط کاملا عوض شده است و بیشتر مصرف کنندگان تصور می کنند که محصولا پشمی، جدید هستند و عبارت پشم بازیافت شده برای توصیف محصولات پشمی که از طریق پشم پوشاک یا لوازم خانگی مصرفی تولید می شوند، به کار می رود.
کلمه ویرجین به عنوان یک عبارت مبهم به هر چیزیکه برای اولین بار انجام شده است یا مورد استفاده قرار گرفته است، اشاره دارد. بنابراین در زمینه تولید پشم، کلمه ویرجین به پشمی که از طریق بره ای که قبلا هرگز پشم چینی نشده است، اشاره می کند.
وقتی سن گوسفند بالا می رود، الیاف مویی را به صورت ضخیم تولید می نماید، بنابراین پشم استخراج شده از طریق بره ها به عنوان نرم ترین نوع پشم که گوسفند تولید می کند، شناخته می شود. بره ها معمولا وقتی در حدود یک سال سن دارند، آماده برای چیده شدن می شوند و این نوع پشم در میان علاقمندان به منسوجات طرفداران ویژه ای دارد. برخی از مصرف کنندگان حتی تا جایی پیش می روند که ادعا می کنند این نوع از پشم به اندازه منسوجات لوکسی مانند کشمیر نرم است.
صرف نظر از اینکه الیاف مویی گرفته شده از یک بره به مرحله ریسیدن در آیند یا کاربرد دیگری داشته باشند، می توان تضمین داد که هر گونه پشمی که پشم ویرجین نامیده می شود، قویتر و با دوام تر از پشم بازیافتی است. برای تولید پشم بازیافت شده، پوشاک یا منسوجات پشمی موجود تکه تکه می شوند و برای الیافی که در اصل برای ساخت این محصولات پشمی ریسیده می گردند، در می آیند. بنابراین محصول پشمی بازیافت شده از طریق این الیاف به اندازه پشم جدید قوی نیست و احتمال چروکیدگی، ایجاد لکه های بزرگ و حفظ بوی آن بیشتر است. علاوه بر این، الیاف پشمی جدید نسبت به الیاف پشمی بازیافت شده، الاستیسیته بهتری دارند و پوشاک تولید شده از طریق پشم ویرجین را به دلیل دوام بالا می توان برای دهه ها مورد استفاده قرار داد.
پارچه پشمی ویرجین چگونه تولید می شود؟
فرآیند تولید پشم ویرجین با روندی به نام پشم چینی آغاز می شود. بیشتر انواع گوسفند به حداقل یکبار چیدن پشم در سال نیازمند هستند و پرورش دهندگان گوسفند براساس غنا و نرمی پوشش های دام هایشان می توانند زمان چیده شدن آنها را حدس بزنند. در بعضی از موارد، پشم گوسفند ممکن است هنوز به صورت دستی و از طریق قیچی های بزرگ چیده شود. با این حال امروزه استفاده از قیچی های الکتریکی که کارایی بسیار بیشتری دارند، رایج تر است. برخلاف برخی دیگر از دام های حاوی پشم، گوسفند معمولا در برابر فرآیند پشم چینی مقاومت نمی کند. تا زمانیکه گوسفند در موقعیت مناسب قرار گیرد و توسط حرکت های ناگهانی وحشت زده نشود، می توان بدون هیچگونه آسیب یا صدمه ای به دام به فرآیند پشم چینی پرداخت.
پشم بعد از اینکه چیده شد، تقریبا کثیف است، بنابراین معمولا قبل از اینکه به رشته های بلندی از الیاف کارد شود، شسته یا شانه زده می شود. این الیاف کارد شده سپس به نخ ریسیده می گردند و ممکن است از تکنیک های متنوعی در فرآیند نخ ریسی استفاده شود. در بعضی از حالت ها، دستگاه های نخ ریسی دستی ممکن است برای تولید نخ پشم مورد استفاده قرار گیرد، اما کامل کردن این فرآیند با دستگاه های اتوماتیک بسیار معمول تر است.
وقتی نخ پشم تولید شد، دوباره شسته می شود و سپس بر روی ماسورهای بزرگ بارگیری می گردد. در بعضی از حالت ها ممکن است این پشم در همان کارخانه ای که به نخ ریسیده شده است، رنگ آمیزی گردد، اما این فرآیند ممکن است وقتی پشم به کارخانه تولید نساجی منتقل می شود، انجام گیرد. در این کارخانه، تولید کننده پوشاک یا وسایل خانگی پشمی ممکن است قبل از بافته شدن پشم به پارچه از تعدادی افزودنی برای پشم استفاده نماید.
در مقابل فرآیند تولید کردن پشم بازیافت شده با دسته بندی و تمیز کردن منسوجات پشمی موجود آغاز می گردد. این منسوجات سپس تکه تکه می شوند و این الیاف تکه تکه شده برای تبدیل شدن دوباره به نخ ریسیده می گردند. در بعضی از حالت ها، رنگ منسوجات اصلی ممکن است حفظ شود یا می توان نخ پشمی بازیافت شده را دوباره رنگ کرد. فرآیند تکه تکه کردن پشم باعث می شود تا پشم بازیافت شده در بازار مصرفی از کشش و مطلوبیت کمتری برخوردار باشد.
فرآیند تولید کردن پشم ویرجین از بره ها با فرآیند استفاده شده برای تولید پشم جدید از گوسفند بالغ تفاوتی ندارد. با این حال، نخ حاصل نسبت به نخ تولید شده از طریق الیاف استخراج گردیده از طریق گوسفند بالغ بسیار نرم تر است و می توان آن را به پوشاک نازک تر ریسید، چون دوام خود را در ضخامت های نازک تر نخ از دست می دهد.
در مجموع می توان 5 مرحله را برای تولید پشم ویرجین متصور شد:
- چیدن پشم گوسفند: پشم گوسفند ممکن است توسط دست با قیچی های بزرگ یا با استفاده از قیچی های الکتریکی چیده شود.
- شستن: وقتی همه موهای گوسفند چیده شد، برای حذف ناخالصی باید شسته یا شانه زده شود.
- کاردینگ: کاردینگ فرآیند جداسازی الیاف مویی به رشته ها است.
- نخ ریسی کردن: بعد از اینکه پشم کارد شد، برای ریسیده شدن به نخ آماده می گردد.
- عملیات تکمیلی نهایی: نخ ریسیده شده برای مهیا شدن جهت تبدیل به منسوجات یکبار دیگر شسته می شود.
پارچه پشمی ویرجین چه کاربردی دارد؟
پشم به مدت حداقل 8000 هزار سال برای تولید پوشاک و دیگر منسوجات مورد استفاده قرار گرفته است. گوسفند در حدود 10 هزار سال پیش ابتدا اهلی شده است، اما هیچ نشانه ای از منسوجات بافتنی تا حدود 6 هزار سال قبل از میلاد وجود ندارد. این پارچه از حدود 1500 سال قبل از میلاد در اروپا مورد استفاده قرار می گرفت و پشم هنوز هم در بسیاری از روش ها، به روشی که هزاران سال پیش به کار می رفت، شباهت دارد.
منسوج حاصل شده از طریق نخ ریسی الیاف مویی تولید شده توسط گوسفند به دلیل دوام بالا، حفظ گرما و مقاومت در برابر انتقال حرارت به شدت مورد ستایش قرار می گیرد. بنابراین این پارچه در میان مردمی که در اقلیم های سرد زندگی می کنند، بسیار محبوب است، چون مانع از خروج گرما و وارد شدن سرما به بدن افراد می شود و گرمای بدن را حفظ می نماید. پشم می تواند آب را نزدیک به یک سوم از وزن خودش جذب کند. این ماده در برابر مشتعل شدن به شدت مقاوم است و وقتی سوزانده می شود، هیچگونه ماده شیمیایی سمی را تولید نمی کند.
پشم علیرغم مقاومت در برابر انتقال حرارت، ذاتا تنفس پذیر است. این پارچه نسبتا قابلیت کشش دارد که این موضوع سبب می شود تا برای تعداد مختلفی از انواع منسوجات مناسب باشد. بعضی از مردم قدیمی پرورش دهنده گوسفند تقریبا همه منسوجات خودشان را از طریق پشم تولید می کردند. در حقیقت می توان هر چیزی مثل لباس، پرده، خیمه و پارچه قنداق را از طریق این پارچه تولید نمود. با این حال در زمان مدرن، مصرف کنندگان به طیف گسترده تری از منسوجات مختلف دسترسی دارند و کاملا درک شده است که انواع خاصی از منسوجات برای کاربردهای خاص با پشم بهتر ساخته می شوند.
یکی از کاربردهای پشم که هنوز هم به طور گسترده از آن استفاده می شود به لباس زمستانی مربوط است. مثلا یافتن جوراب و ژاکتی که از طریق این ماده تولید شده است، رایج است و پشم معمولا برای تولید کلاه های کشباف و بافتنی مورد استفاده قرار می گیرد. بعضی از مصرف کنندگان به دلیل قابلیت های عالی پشم در برابر نفوذ رطوبت و تنفس پذیری حتی ترجیح می دهند که از حالت های نزدیک به کشباف پشم برای لباس زیر نیز استفاده نمایند.
از پشم می توان برای تولید ماده ای به نام نمد نیز استفاده کرد و این پارچه تعدادی استفاده در کاربردهای هم مصرفی و هم صنعتی دارد. مثلا نمد برای خط چکش های استفاده شده در پیانو به کار برده می شود و این ماده ممکن است برای تولید شکل های متنوعی از پوشاک مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، پشم به طور گسترده در تولید فرش و مبلمان به کار می رود. برخلاف بیشتر نوع های فرش، فرش پشمی به صورت تمیز سوخته می شود و خطر آتش سوزی کمتری دارد. فرش ها و قالیچه های پشمی به راحتی تمیز می شوند و این پارچه معمولا برای تولید وسایل منزل، نظیر صندلی و مبل نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
در کل کاربردهای پارچه پشمی ویرجین را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
- برای لباس های زمستانی: استفاده شده در تولید جوراب، ژاکت، کلاه های کشباف و بافتنی
- برای تولید فرش، قالیچه و مبلمان.
پارچه پشمی ویرجین در چه مناطقی تولید می شود؟
استرالیا بزرگترین تولید کننده پشم جهان است. عمده پشم تولید شده در استرالیا مربوط به پشم مرینو (merino wool) می شود و پشم یکی از بزرگترین صادرات این کشور محسوب می گردد. مزارع بزرگ روستایی در کشور استرالیا، مخصوص پرورش گوسفند است و صدها هزار استرالیایی در صنعت تولید پشم به نحوی درگیر هستند. این کشور حدود 500 هزار تن پشم در هر سال تولید می کند. بعد از استرالیا، چین دومین تولید کننده برتر پشم است که حدود 250 هزار تن پشم در سال تولید می نماید. علاوه بر این، ایالات متحده در حدود 150 هزار تن پشم در هر سال تولید می کند و این کشور توسط نیوزلند، آرژانتین و ترکیه برای رسیدن به سهم بیشتر در بازار جهانی تهدید می شود.
قیمت پارچه پشمی ویرجین به چه صورت است؟
پشم معمولا پارچه ارزانی است. قیمت این پارچه در سطح مصرف کننده با منسوجات متنوع طبیعی و مصنوعی مانند پنبه و پلی استر شباهت دارد.
با این حال پشم ویرجین نسبت به پشم بازیافت شده بهای بیشتری دارد. از نظر تاریخی، پشم بازیافت شده به طور قابل توجهی از پشم ویرجین ارزان تر بوده است، اما قیمت این دو نوع از منسوج در دهه های اخیر متعادل شده است. با این وجود وقتی عبارت پشم ویرجین برای اشاره به پشم گرفته شده از بره ها مورد استفاده قرار می گیرد، تصویر دیگری پدیدار می شود. به دلیل نرمی و دوام قابل توجه این نوع از پشم، پشم ویرجین حاصل شده از بره ها، قیمت بیشتری را در بازار آزاد به خود اختصاص می دهد. این نوع از پشم اغلب برای تولید منسوجات نفیس به کار برده می شود، یعنی اغلب مصرف کنندگان حتی اگر قیمت هر تن این نوع از پشم با قیمت عمده دیگر انواع پشم جدید متناسب باشد، حاضرند تا برای محصولات پشم ویرجین مبالغ قابل توجهی را بپردازند.
چه تفاوتی بین انواع پشم ویرجین وجود دارد؟
عبارت پشم ویرجین می تواند دو معنی جداگانه داشته باشد:
- پشم ویرجین به دست آمده از بره ها: این تفسیر از عبارت پشم ویرجین متداول تر است. این عبارت به نوعی از پشم که از طریق اولین پشم چینی بره ها به دست می آید، اشاره دارد.
- پشم بدون بازیافت: گاهی اوقات عبارت پشم ویرجین برای اشاره به منسوجات تولید شده با نخ پشمی که قابلیت بازیافت را ندارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
پارچه پشمی ویرجین چه تأثیری بر محیط زیست دارد؟
تولید پشم ویرجین در کل بر روی محیط زیست تأثیر اندکی دارد. از آنجا که پشم از طریق الیاف حیوانی به دست می آید، ذاتا پارچه پایداری است و بسیار زیست تجزیه پذیر محسوب می گردد. این پشم بعد از اینکه کارآیی خود را از دست داد، فقط چندین سال در محیط زیست باقی می ماند. با این حال وقتی پشم به تولید انبوه می رسد، ممکن است تأثیر منفی قابل ملاحظه ای داشته باشد. مثلا برای پرورش دادن گوسفند به مقادیر زیادی غذا نیاز است و این نیاز برای مواد غذایی گوسفند می تواند بر روی اکوسیستم محیط آسیب وارد کند. افزایش چرا و پرورش گوسفند در صورتیکه به طور ناپایدار انجام گیرد، می تواند منجر به فرسایش خاک و آلودگی آب شود.
در نهایت این روش پرورش گوسفند می تواند منجر به کشته شدن غیر عمد سایر حیوانات گردد. مثلا پرورش دهندگان گوسفند در استرالیا به طور مرتب حیوانات مزاحمی مانند کانگوروها را می کشند تا مطمئن شوند که آنها در روند پرورش گوسفندهایشان مداخله نمی کنند.
بعد از اینکه پشم گوسفند حاصل شد، فرآیند تبدیل این الیاف به نخ معمولا از نظر زیست محیطی سازگار است. با این حال اگر رنگ های سمی بر روی نخ پشم مورد استفاده قرار گیرد، تأثیر منفی زیست محیطی می تواند ایجاد شود.
بعضی از مصرف کنندگان، پشم یازیافت شده را به پشم ویرجین ترجیح می دهند، چون این ماده نسبت به پشم جدید بهتر از محیط زیست محافظت می کند. اگرچه این موضوع ممکن است حقیقیت داشته باشد، اما به یاد داشتن این موضوع نیز مهم است که به انرژی و نیروی کار قابل توجهی برای دسته بندی و تکه تکه کردن منسوجات پشمی قدیمی قبل از اینکه دوباره به نخ تبدیل شوند، نیاز است.
گواهینامه های موجود برای پارچه پشمی ویرجین
استاندارد عهده دار پشم (RWS) سازمانی مستقل است که گواهینامه را برای محصولات پشمی ارائه می دهد. برای اینکه تولید کننده منسوج پشم موفق به دریافت گواهینامه RWS شود، باید ثابت کند که فقط از روش های پایدار در تولید پشم هایش استفاده می نماید. گواهینامه RWS برای محصولات تولید شده با پشم ویرجین به دست آمده از بره ها، پشم جدید حاصل شده از گوسفند بالغ و پشم بازیافت شده ارائه می شود.
علاوه بر این، یک برند برجسته منسوجات پشمی به نام Woolmark، خدمات صدور گواهینامه را برای دیگر محصولات پشمی ارائه می دهد. این سازمان در هنگام تعیین اخلاقی بودن یا نبودن محصول پشمی برای صدور گواهینامه از معیارهای مشابه با RWS استفاده می نماید. همچنین اگر بتوان تأیید کرد که پشم با استفاده از روش های ارگانیک تولید می شود، می توان گواهینامه USDA ارگانیک یا استاندارد جهانی منسوج ارگانیک (GOTS) را به این محصول اعطا نمود.
نام پارچه |
پشم ویرجین |
نام دوم شناخته شده پارچه |
پشم جدید، پشم بره |
ترکیبات پارچه |
پشم حاصل شده از بره یا پشمی که قابلیت بازیافت ندارد |
تغییرات ممکن تراکم نخ در پارچه |
100 تا 200 |
قابلیت تنفس پارچه |
قابلیت تنفس بالا |
قابلیت مقاومت در برابر رطوبت |
بالا |
قابلیت حفظ گرما |
بالا |
قابلیت ارائه کشش |
متوسط |
حساس به کرکی شدن یا قل زدن |
بالا |
اولین کشور سازنده این نوع پارچه |
مزوپوتامیا |
بزرگترین صادر کننده/ کشور برتر تولید کننده |
استرالیا |
دمای توصیه شده برای شستشو |
گرم یا سرد |
کاربرد در |
جوراب، ژاکت، سوئیتر، پرده، قلیچه، لباس قنداق، پارچه های قنداق کردن بچه، پوشش های چکشی پیانو. |