نحوه کاهش ضایعات برداشت پنبه

هر کشاورزی می‌ داند که درصد معینی از محصول او به دلایل مختلفی از بین می ‌رود. احتمال دارد به بخش معینی از زمینش خسارت وارد شود و همین امر باعث از بین رفتن محصولات زراعی او گردد. شاید هم برخی از محصولات به خوبی رشد نکنند و یا این که آلودگی داشته باشند؛ چنین اتفاقی هم سبب می گردد که محصولات زراعی برای فروش مناسب نباشند. اتفاق بدتر زمانی رخ می دهد که مشکلات حین برداشت، باعث غیر قابل استفاده شدن محصولات زراعی می شوند. هر چند همه این موارد در حد یک احتمال هستند؛ اما آشنایی با اشکالاتی که در حین برداشت محصول شاید رخ دهند، و عصبانیت و ناامیدی کشاورزان را رقم می زنند؛ به راحتی می توانند از وقوع آنها جلوگیری کنند.

برآورد می شود که حدود 10% از محصول پنبه به دلایلی در حین برداشت آن از بین برود و حتی احتمال دارد بسته به شرایط، تلفات به 20% هم برسد. برای یک کشاورز پنبه‌کار شناخت این ضایعات و نحوه کاهش آنها بسیار مهم است؛ زیرا احتمال دارد این ضایعات به سرعت افزایش یابند. همین امر باعث می شود که بسیاری از کشاورزان یک قدم به عقب برداشته و محصول خود را از دیدگاه دیگری مورد بررسی قرار دهند. چه کاری می توانست بهتر انجام شود؟ چه مواردی باید بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد تا از افزایش تلفات به صورت صعودی جلوگیری شود؟ آیا کاری وجود دارد که بتوان به شیوه ای متفاوت انجام داد؟

به طور کلی اکثر کشاورزان در هنگام پرسیدن این سوال، تجهیزات خود را نادیده می گیرند؛ چون این استاندارد را قبول کرده اند که یک دستگاه پنبه چین (کمباین برداشت پنبه) با عملکرد متوسط باید راندمانی در حدود 95% داشته باشد. بنابراین فکر می‌کنند به این دلیل بخشی از بار مسئولیت کاهش ضایعات پنبه از روی دوش آنها برداشته می شود. اما این اصل زمانی درست است که تمام اجزای دستگاه پنبه چین به خوبی کار کرده و کارآیی مناسبی داشته باشند؛ چون وجود هرگونه نقصی در قسمت های مختلف دستگاه، باعث کاهش راندمان آن می شود. از این رو باید تمام قسمت های کمباین برداشت پنبه به دقت مورد بررسی قرار بگیرند؛ در این صورت می توان مطمئن بود که دستگاه با حداکثر بازده خود کار می کند.

شاید برای بسیاری از کشاورزان عجیب باشد اگر بشنوند که می توانند ضایعات ناشی از ماشین آلات و تجهیزات برداشت پنبه را با نگهداری و تعمیرات صحیح در شرایط قابل کنترل به کمتر از 5% کاهش دهند. بنابراین لازم است یک کشاورز آگاه و کوشا با ساختار کمباین برداشت پنبه آشنایی داشته باشد و به موقع تشخیص دهد که کدام یک از قطعات دستگاه خراب شده و نیاز به تعویض دارند، و یا اینکه از استانداردهای کیفی لازم برخوردار نیستند و ممکن است باعث کاهش بهره وری محصول شوند.

کافی است با روش های ساده ای از عملکرد مناسب دستگاه دروگر پنبه خود اطمینان حاصل کنید. اگر بررسی مواردی که تاکنون به بررسی آنها عادت داشته اید به نتایج مناسبی منتهی نمی شوند؛ پس به موارد زیر نیز توجه کنید:

• اجزای مختلف پنبه چین ها از جمله اسپیندل ها، لنت های مرطوب کننده، دافرها، یاتاقان ها و بوش ها باید سالیانه مورد بررسی قرار بگیرند، و به هرگونه سایش یا خرابی آنها باید توجه شود. آسیب یا فرسودگی بیش از حد هر کدام از این قطعات نشان می دهد که آنها باید به سرعت تعویض شوند؛ در غیر این صورت باعث کاهش راندمان چیدن محصول می گردند.
• مسیر بادامک دستگاه پنبه چین باید از حیث فرسودگی بیش از حد مورد بررسی قرار بگیرد. اگر مسیر بادامک فرسوده باشد؛ قطعات مکمل کمباین برداشت پنبه خیلی زود خراب می شوند. این کار عموماً در تخصص کشاورزان نیست و باید توسط یک متخصص صورت بگیرد.
• روغن کاری منظم قطعات کمباین برداشت پنبه، عملکرد بهتر قطعات را رقم می زند و از سایش بیش از حد آنها که زمینه ساز استهلاک است، جلوگیری می کند.

هر چند اتلاف درصد کمی از محصول زراعی تا حدی قابل قبول است؛ اما اینکه ضرر و زیان شما در نتیجه عدم عملکرد مناسب ماشین آلات باشد، چندان قابل پذیرش نیست. پس برای جلوگیری از ضایعات بیشتر، تنها کافی است که دستگاه پنبه‌ چین را برای فصل کاری جدید به صورت مناسب آماده نمایید.