ویژگی های لباس هوشمند

لباس تنها پارچه ای برای محافظت از بدن انسان در برابر شرایط آب و هوایی نیست. لباس می تواند نمادی خاص، عاملی برای زیبایی یا وسیله ای برای ارتقای یک شخصیت به حساب برود یا حتی در عصر پوشاک هوشمند می تواند راهنمایی برای تناسب اندام و کالایی چند کاربردی باشد. کاربرد لباس هوشمند متفاوت از لباس های ابتدایی است. لباس هوشمند می تواند متابولیسم بدن انسان اعم از میزان رطوبت و دما، شرایط تنفسی، عادات و رفتار را کنترل و شرایط احساسی و فیزیکی فرد را حفظ کند. اگر قرار است که از پارچه هوشمند در طراحی پوشاک استفاده شود؛ محصول نهایی باید قادر به انجام وظایف مذکور باشد. پس قبل از هر چیزی باید کاربرد، نحوه کارکرد، نیاز افراد، شرایط بازار و تقاضای آتی بازار را بررسی و درک کرد.

چرا باید لباس های هوشمند یا کاربردی را انتخاب کنیم؟

پوشاک تنها وسیله ای است که تحت هر شرایطی با بدن انسان در تماس است و چون درست در کنار پوست قرار می گیرد؛ می تواند حرکات بدن را حس کند. همچنین پارچه انعطاف پذیر موجود را می توان به شکل دلخواه خود تبدیل کرد. علاوه بر اینها، لباس می تواند به کمک وسایل الکترونیکی نیز بیاید. ترکیب فیبرها، رشته ها و پارچه ها می تواند حس خوشایندی به بدن انسان هدیه دهد. لباس می تواند عاملی برای برهمکنش هرچه بیشتر بین انسان و ماشین باشد.

نیاز به ترکیب

افراد گجت های الکترونیکی مختلفی از قبیل تلفن همراه، ساعت مچی، آیپد، لپ تاپ و هدفون را با خود حمل می کنند. به نظر می رسد که بازار پررونق گجت های الکترونیکی شاهد تغییری بزرگ خواهد بود. حالا که افراد این گجت ها را در تمام طول روز با خود حمل می کنند؛ ادغام صنعت پوشاک و گجتهای الکترونیکی مثمر ثمر خواهد بود.

ادغام دو رشته

نوعی از لباس های هوشمند، لباس الکترونیکی نامیده می شود که ترکیبی از پارچه و الکترونیک است. لباس الکترونیکی حاصل مواد تغییر داده شده پارچه و وسایل الکترونیکی کوچک شده است. با استفاده از پارچه های الکترونیکی می توان لباس هایی با کاربرد خاص و متناسب با شرایط خاص طراحی کرد. گجت های الکترونیکی مختلف مانند تراشه، میکروفن، ال ای دی و سیم ولتاژ پایین را می توان با پارچه ترکیب کرد.
اگر بخواهیم به صورت خلاصه در مورد مسیر تحول پوشاک هوشمند صحبت کنیم باید بگوییم که در نسل اول لباس های هوشمند، فضایی مناسب برای حمل وسایلی چون تلفن همراه تعبیه شده بود اما نسل دوم ترکیبی از وسایل الکترونیکی و لباس بودند. به عنوان مثال پارچه را با سیم های حاوی فیبرهای فلزی طراحی می کردند؛ سپس لوازم الکترونیکی را به لباس متصل می-کردند. پوشاک هوشمند نوع جدیدی از پوشاک است که با ادغام مهندسی الکترونیک و طراحی لباس حاصل می شود. در پروسه ترکیب این دو رشته باید کارایی الکترونیکی و ویژگی های پارچه را مدنظر قرار داد. در این مسیر از مواد مختلفی نظیر کربن، سیلیکون، ذرات فلزی و جوهرهای رسانا استفاده می شود. مواد خام اصلی عبارتند از:

•  ترکیب ذرات فلزی با کربن
•  نخ های مصنوعی
•  فیبرهای پوشیده شده با پلیمرها
مواد مذکور را می توان به همراه پارچه بافت یا اینکه آن ها را روی پارچه قلاب دوزی کرد. با توجه به خواص جدید این مواد می-توان کاربردهای متفاوتی از پارچه گرفت.

ویژگی های خاص مواد هوشمند:

•  تغییر فاز: این مواد از طریق تغییر فاز قادر به کنترل دما هستند.
•  مواد حافظه دار شکلی: با استفاده از آلیاژهای حافظه دار شکلی (SMA) و پلیمرهای حافظه دار شکلی (SMP)، ارتعاشات مکانیکی ایجاد می کنند.
•  مواد کرومیک: این دسته از مواد درست مانند سوسمارهای کوچک بسته به شرایط محیط تغییر رنگ می دهند. این نوع پارچه برای طراحی لباس جشن یا کاربردهای اپتیکی مناسب است.
پارچه های الکترونیکی و رسانا: پارچه الکترونیکی با استفاده از فیبر و نخ رسانا تولید می شود. البته در نوع دیگری از پارچه رسانا به جای استفاده از فیبر رسانا، روی پارچه را با یک لایه ماده رسانا می پوشانند. پلیمرهای رسانا مانند پلی انیلین و پلی پروپیلین یا رشته های حاوی استیل ضد زنگ از مواد پرکاربرد در طراحی پارچه های رسانا هستند.