از الیاف تا پارچه

نگاهی به کارخانجات نساجی جهان

یک لباس در طی سفر خود از الیاف خام تا بازار خرده فروشی، مراحل مختلفی را پشت سر می گذارد. پیگیری داده های این مراحل برای مقابله با اثرات زیست محیطی و اجتماعی مد بسیار مهم است. برای تولید یک لباس ابتداً مواد خام به الیاف تبدیل می شوند، در مرحله بعد الیاف به نخ تابیده تبدیل شده و سپس نخ به پارچه تبدیل می گردند. چه مواد اولیه نخ و پشم باشند و چه الیاف مصنوعی یا سلولزی، باز هم مراحل تبدیل الیاف به پارچه و از پارچه به مد، همان مراحل میانی تولید پوشاک است.
ریسندگی، شستشو، رنگرزی، عمل آوری، کشبافی و بافندگی همه بخشی از این تحولات هستند و توسط شرکت هایی که بعضاً به عنوان تامین کنندگان رده 2، 3 یا 4 (یا رده های دوم، سوم و چهارم) شناخته می شوند، انجام می گیرند، به همین دلیل دو، سه یا چهار مرحله از خود برند حذف می شود.

برتر بودن آسیا در زمینه تبدیل الیاف به پارچه در سطح جهان

داده های سازمان ملل متحد نشان می دهد که 520 هزار شرکت در سراسر جهان در زمینه تولید و فرآوری الیاف به پارچه مشارکت دارند. بیش از نیمی از ظرفیت تولید پارچه و الیاف جهان در منطقه آسیا – اقیانوسیه واقع شده است که چین مرکز اصلی آن محسوب می شود.
کارخانجات نساجی چین بیش از نیمی از ظرفیت تولید الیاف و پارچه آسیا، و بیش از یک چهارم (27%) ظرفیت تولید الیاف و پارچه سطح جهان را به تنهایی در اختیار دارند. کارخانجات چینی، 65% پلی استر جهان (رایج ترین الیاف موجود) را تولید می کنند.

• 520000 کارخانه تولید الیاف و پارچه در سطح جهان وجود دارد.
• بیش از نیمی از تولید کل الیاف و پارچه جهان در آسیا صورت می گیرد.
• 27% پارچه و الیاف جهان در چین تولید می شود.

از سایر مراکز عمده تولید منسوجات می توان به اروپا (سهم 18% از تولید کارخانه های نساجی از نظر ارزش)، ایالات متحده (12%) و هند (4%) اشاره کرد.

ارزش بخش اقتصادی کارخانجات نساجی، همانند کشور سوئیس

تخمین زده می شود که ارزش کل تولید جهانی کارخانجات نساجی (شامل تولید کنندگان نخ یا الیاف و یا پارچه)، حدود 667.5 میلیارد دلار باشد (بر طبق آمار سال 2015). داده ها حاکی از آن است که 85% این رقم البته از نظر ارزشی متعلق به تولید پارچه و 17% ناشی از تولید نخ بوده است. در این زمینه اگر فرض کنیم که این بخش صنعت مد یک کشور باشد، از نظر اقتصادی مشابه با اندازه اقتصاد سوئیس خواهد بود.

کارخانجات در حال رشد

پیش بینی می شود که ارزش کارخانجات نساجی تا سال 2020 به 842.6 میلیارد دلار برسد و این رقم نشان می دهد که ارزش کارخانجات نساجی از سال 2015، 26.2% رشد خواهد داشت. این ارقام خود به معنای نرخ رشد سالانه 4.8% است، اگر چه انتظار می رود که برخی از مناطق، رشد بیشتری را تجربه کنند. به عنوان مثال پیش بینی می شود که ارزش سالانه تولید چین و ایالات متحده به ترتیب 8.3% و 5.9% افزایش یابد .

آینده تولید الیاف

تخمین زده می شود که روند تولید جهانی الیاف دگرگون شود. یکی از این برآوردها حاکی از آن است که 99 میلیون تن منسوجات در سال 2016، تولید و مصرف شده است. یکی دیگر از این برآوردها نشان می دهد که تولید الیاف بین سال های 2005 تا 2015 حدود 35% افزایش یافته است، یعنی از حدود 67 میلیون تن به 90 میلیون تن رسیده است (به عبارت دیگر افزایش تولید الیاف در طی 10 سال به اندازه ای بوده است که می توان با آن حدود 350 میلیون استخر شنای المپیک را با الیاف پر کرد).
پیش بینی می گردد که تولید الیاف تا سال 2025، سالانه 3.7% تا 5% رشد کند. قسمت اعظم این رشد یعنی 98% آن در زمینه تولید الیاف مصنوعی خواهد بود که احتمالا 95% آن را پلی استر تشکیل خواهد داد. (از سال 2002، پلی استر در زمینه استفاده از الیاف در سطح جهانی از پنبه پیشی گرفته است).

صعود ویسکوز

انتظار می رود که تولید الیاف سلولزی تا سال 2025 هر سال رشد 5% را تجربه کند، اما مقیاس نسبتاً کوچک آنها به این معنی است که الیاف سلولزی هنوز هم بخش محدودی از تولید جهانی الیاف را تشکیل می دهند.

نزول اکریلیک

پیش بینی می شود که تولید اکریلیک و پلی پروپیلن به شکلی مشابه تا سال 2025 رشدی متوسط از 1% تا 2% را تجربه کنند. از نظر تاریخی در دوره معاصر هم سهم جهانی تولید الیاف پنبه و پشم رو به کاهش خواهد بود و انتظار می رود که این روند ادامه پیدا کند.

جذابیت پلی استر تحت تأثیر عوامل موثر بر بازار

بیشترین میزان تولید پلی استر به احتمال زیاد در چین اتفاق خواهد افتاد. در چین سرمایه گذاری عظیم در تجهیزات تولید سبب شده که بسیاری از تجهیزات تولید پلی استر در حقیقت کمتر مورد استفاده قرار گیرند. یکی از نتایج این امر فشار معکوس قیمتی بر روی نخ پلی استر است و همین موضوع باعث می شود تا آنها از نظر قیمتی بتوانند با سایر الیاف رقابت کنند، و این روند سبب فزونی گرفتن استفاده از آنها می شود.

جمع بندی

• تبدیل الیاف خام به پارچه و سپس تبدیل پارچه به مد، خود شامل زنجیره ای پیچیده از عملیات های فرآوری و تامین است.
• آسیا در بخش فرآوری میانی که همانا عبارتست از تبدیل مواد اولیه به نخ و تبدیل نخ به پارچه برای تولید پوشاک، حرف اول را می زند.
• بیش از نیمی از الیاف و پارچه جهان از طریق آسیا تامین می شود که چین خود به تنهایی بیش از یک چهارم الیاف و پارچه جهان را تولید می کند.
• کارخانجات نساجی جهان، 667.5 میلیارد دلار ارزش دارند که این ارزش چیزی مشابه اندازه اقتصاد سوئیس است.
• این نسبت قرار است بیش از 26% رشد کند و این در حالی است که شاید تولید الیاف تا سال 2025، سالانه شاهد رشد 5% باشد.