پارچه توری

پارچه توری (Lace Fabric) چه نوع پارچه ای است؟

تور پارچه ای ظریف است که ساختاری شبکه مانند دارد و تولید کنندگان منسوجات می توانند با استفاده از انواع روش ها آنها را تولید کنند. پارچه های توری از نظر پیچیدگی تا حد زیادی با هم متفاوت هستند؛ معمولاً انواع مختلف پارچه های توری برای تزئین یا به چشم آمدن لباس ها، لوازم و وسایل مختلف منزل مورد استفاده قرار می گیرند و به ندرت پیش می آید که از این پارچه برای تولید محصولات تمام منسوج استفاده شود.
معمولاً پارچه های توری از نخ های ابریشمی یا لیننی تشکیل می شوند و حتی پیش می آید که برخی از صنعتگران آنها را با استفاده از نخ های طلائی یا نقره ای نیز تولید کنند. اما در دوران معاصر پنبه به محبوب ترین ماده اولیه برای تولید پارچه های توری تبدیل شده است؛ هر چند که برخی از تولید کنندگان از الیاف مصنوعی مانند پلی استر و ریون نیز برای ساختن پارچه های توری استفاده می نمایند.
ارزش پارچه های توری به ظرافت و پیچیدگی آنهاست. این پارچه ها قرن هاست که با نفس گرایی و زیبا پرستی عجین شده اند. این پارچه جزء مشترک تمام لباس های زیر زنانه محسوب می شود. اما استفاده از پارچه های توری به منظور برجسته کردن اثاثیه و لوازم داخلی منزل و سایر اشکال دکوراسیون خانه نیز به همان اندازه رایج است.

تاریخچه پارچه توری

بحث درباره تاریخچه پارچه توری بین مورخان بسیار داغ است. لباس های تدفین در مصر باستان غالباً مزین به پارچه های تزئینی مشبک بودند و پارچه های شبیه تور قبل از رنسانس در سراسر خاورمیانه رواج داشته اند. با این حال ظهور پارچه های توری در نقاشی های فلاندری و ایتالیایی به قرن پانزدهم بر می گردد؛ از این رو محققانی که در زمینه تاریخچه پارچه های توری مطالعه می کنند گمان می کنند که منشاء اولیه این پارچه ها یکی از این دو کشور باشد.
البته این امکان نیز وجود دارد که انواع مختلف پارچه های توری از کشورهای مختلف منشاء گرفته باشند. به عنوان مثال به نظر می رسد روبان توری پیشینه ای فلاندری داشته باشد و احتمالاً پارچه توری سوزنی از ایتالیا منشاء گرفته است. در اواسط قرن شانزدهم، پارچه های توری به یک لباس محبوب در سراسر اروپا تبدیل شده بودند؛ نمودی از اعتبار آنها را می توانیم در نقاشی های دوره رنسانس مشاهده کنیم.
از قرن شانزدهم تا قرن هجدهم، ایتالیا و فلاندر همچنان تولید کنندگان اصلی پارچه توری به حساب می آمدند؛ در این دوران فرانسه نیز به یک تولید کننده عمده پارچه های توری تبدیل شده بود. هر چند که تولید پارچه های توری در این دوره در آلمان، انگلیس و اسپانیا نیز شروع شد، اما هیچ کدام از این کشورها قادر نبودند مقادیر قابل توجهی پارچه توری صادر کنند.
انقلاب صنعتی در اوایل قرن نوزدهم باعث به وجود آمدن پیشرفت های غیر قابل تصوری در تولید منسوجات شد؛ در این زمینه می توان به ماشین آلاتی اشاره کرد که کار تولید پارچه های توری را به صورت خودکار انجام می دادند. در نتیجه قیمت پارچه های توری به صورت قابل توجهی پایین آمد و در سال 1840 بازار مد زنانه بار دیگر به صورت قابل توجهی خواستار پارچه های توری شد. تا آن هنگام هرگز از پارچه های توری در لباس های مردانه استفاده نشده بود، اما از آن زمان تاکنون این پارچه های تزئینی همواره جزئی جدایی ناپذیر، هر چند جزئی از مد زنانه بوده اند.
علیرغم اینکه ساخت پارچه های توری با دستگاه ها بسیار ساده و کارآمد بود، اما پارچه های توری دست ساز تا اوایل قرن بیستم همواره حضوری پر رنگ در بازار داشته اند. در اواسط قرن بیستم تقریباً هنر توری سازی در بین همه ملت های سراسر جهان رایج شده بود و آنچه که روزی در انحصار صنعت نساجی اروپا قرار داشت، دارای دامنه جهانی شد.

پارچه توری در عصر حاضر

امروزه در جوامع غربی، پارچه های توری دیگر مثل قبل اهمیت ندارند. لباس های امروزی که غالباً سبکی قدیمی و روزمره دارند، به ندرت با پارچه های توری تزئین می شوند.
با این حال پارچه های توری همچنان اهمیت خود را در یک گروه از لباس های رسمی حفظ کرده اند و آن چیزی نیست جز لباس عروس. هر چه لباس های عروس بیشتر با پارچه های توری تزئین شوند پیچیدگی و زیبایی آنها بیشتر می شود، و یافتن لباس عروسی که دارای تزئینات توری نباشد بسیار غیر معمول است.
از قضا لباس های زیر زنانه نیز گروه مهم دیگری از لباس ها هستند که استفاده از پارچه های توری برای تولید آنها بسیار رایج است. پارچه های توری معمولاً در این گروه ها کالاها دیده می شوند، ضمناً جزء مشترک تمامی لباس های زیر زنانه پیچیده هم به حساب می آیند.

پارچه توری چگونه تولید می شود؟

روش هایی که تولید کنندگان منسوجات برای ساخت پارچه های توری از آنها استفاده می کنند، غالباً براساس نوع پارچه توری مورد نظر بسیار متفاوت هستند. اما در هر حال روش تولید پارچه توری با جمع آوری نخ یا نخ بافندگی شروع می شود.
پارچه های توری معمولا با نخ لیننی ساخته می شوند، اما گاهاً پیش می آید که لباس های توری گران قیمت با نخ های ابریشمی نیز تولید گردند. نخ های لیننی از الیاف گیاه کتان و نخ های ابریشمی از پیله کرم های ابریشمی که بر روی درختان توت زندگی می کنند، گرفته می شوند.
همان طور که تجارت پنبه هندوستان در قرن شانزدهم به سرعت در حال رشد بود، لباس های توری اروپایی که به نوعی این الیاف را به نمایش می گذاشتند روز به روز بیشتر می شدند؛ زیرا هم جالب بودند و هم قیمت کمتری نسبت به ابریشم داشتند. پنبه از غوزه های اطراف بذرهای گیاه پنبه گرفته می شود و خود متشکل از صدها الیاف ظریف است.
این روزها تولید کنندگان پارچه گاهی اوقات از الیاف مصنوعی برای ساخت پارچه های توری استفاده می کنند. پلی استر که متداول ترین نوع منسوج مصنوعی است، از مشتقات نفتی به دست می آید که از ترکیبی از مواد شیمیایی مصنوعی ساخته می شود. همچنین ریون و مشتقات آن نیز از طریق خمیر چوب تولید می گردند.
وقتیکه تولید کننده نوع نخ یا نخ بافندگی مورد نظر خود را تهیه کرد نوبت به تولید پارچه توری می رسد. پارچه های توری معمولاً در سه نوع مختلف ساخته می شوند: روبان توری (ماسوره بافت)، توری سوزنی یا توری شیمیایی. هر یک از این روش های ساخت پارچه های توری خود دارای زیر گروه های متعددی هستند. ضمناً انواع مختلفی از پارچه های توری وجود دارد. بیایید جزئیات هر یک از روش های رایج ساخت پارچه های توری را بررسی کنیم:

روبان توری (ماسوره بافت)

تولید کنندگان برای تولید پارچه توری ماسوره بافت، تقریباً 20 ماسوره مختلف را با نخ ها پر می کنند. سپس این ماسوره ها روی بالشتکی که متصل به دوک است قرار می گیرند و از طریق آن تغذیه می شوند؛ در این مرحله با استفاده از سوزن، الگوی توری دلخواه بر روی بالشتک ایجاد می شود. اولین نسل از ماشین های خودکار تولید پارچه های توری از همین روش استفاده می کنند و به شکلی خودکار پارچه توری ماسوره بافت را در روندی مشابه (اما کارآمدتر) تولید می نمایند.

پارچه توری سوزنی

به نظر می رسد که توری سوزنی قبل از توری ماسوره بافت وجود داشته است. این نوع پارچه توری بسیار زیبا است اما تولید آن خیلی زمان می برد. در بیشتر موارد تولید کنندگان منسوجات با الصاق کردن نخ های هدایت کننده به یک زمینه سفت و پر کردن الگوی مورد نظر با کوک های ریز، پارچه توری سوزنی را تولید می کنند. هر چند که ماشین آلات مدرن تولید منسوجات می توانند پارچه های توری سوزنی را تولید کنند که تا حد زیادی شبیه این پارچه های دستباف باشند، اما حقیقت این است که هیچ جایگزینی برای پارچه های توری نفیس و دستباف وجود ندارد.

پارچه توری شیمیایی

تولید کنندگان منسوجات برای تولید پارچه های توری شیمیایی، الگوهای مورد نظر را بر روی نوعی از پارچه که در برابر مواد شیمیایی قلیایی مقاومتی ندارد، سوزن دوزی می کنند. سپس آن را در حمام مواد شیمیایی قرار می دهند تا پارچه پایه حل شده و فقط الگوهای توری سالم باقی بمانند. هر چند که دوختن پارچه های توری شیمیایی راحت تر است اما این نوع توری ها هرگز مثل پارچه های توری سوزنی و ماسوره بافت با کیفیت نیستند.

پارچه توری چه کاربردی دارد؟

پارچه های توری معمولاً برای تزئین به منسوجات دیگر اضافه می شوند. مثلا لباس های عروس اغلب با پارچه های توری مزین می شوند؛ همچنین افزودن پارچه های توری به سایر لباس های رسمی و غیر رسمی زنانه نیز نسبتاً معمول است. علاوه بر اینکه دیدن پارچه های توری در لباس های زیر زنانه نسبتاً عادی است، گاهی اوقات می توان پارچه های توری را در دستکش ها، جوراب ها و ژاکت های زنانه نیز مشاهده کرد.
در خارج از دنیای پوشاک، تزئین کالاهای خانگی با پارچه های توری نیز بسیار رایج است. یکی از نمادی ترین کاربردهای پارچه توری، استفاده از آنها در دستمال های سفره است که ابتداً به عنوان زیر فنجانی استفاده می شدند. ضمناً استفاده از توری برای تزئین بالش، پتو، سفره و آباژور همواره متداول بوده است.
از آنجاییکه پارچه های توری بسیار ظریف هستند از آنها برای اهداف صنعتی استفاده نمی شود. در عوض هدف اصلی از استفاده از این پارچه ها این است که سایر محصولات منسوج و وسایل دکوری منزل زیباتر و جذاب تر به نظر برسند.

پارچه توری در چه مناطقی از جهان تولید می شود؟

چین بزرگترین تولید کننده محصولات نساجی در سراسر جهان محسوب می شود، بنابراین پرکارترین کشور در زمینه تولید پارچه های توری نیز به حساب می آید. این پارچه در اصل منشاء چینی ندارد و همچنان پارچه های توری حیرت آور و بسیار زیبا در اروپا تولید می شوند.
کارخانه های خاصی در فرانسه و هلند قرن هاست پارچه توری تولید می کنند؛ ایتالیا نیز همچنان موقعیت خود را به عنوان یک تولید کننده مهم پارچه های توری حفظ کرده است. کارخانه های آمریکایی نیز مقادیر کمی از این منسوجات زیبا و ظریف را تولید می کنند.

هزینه پارچه توری به چه صورت است؟

پارچه های توری معمولاً به دلیل پیچیدگی ساختارشان قیمت بالایی دارند؛ خصوصاً پارچه های توری دستباف مثل پارچه های سوزنی معمولاً بسیار گران هستند. قیمت پارچه های توری بسته به روش تولید آنها و مواد اولیه مورد استفاده برای تولید آنها بسیار متفاوت است؛ به گونه ای که پارچه های توری که با الیاف ابریشمی ساخته می شوند گران ترین نوع پارچه توری محسوب می شوند. پارچه های توری پنبه ای و لیننی در رده بعدی قرار دارند و نهایتاً رده سوم این لیست در اختیار پارچه های توری مصنوعی است که مقرون به صرفه ترین نوع این پارچه ها به شمار می آیند.

چه تفاوتی بین انواع مختلف پارچه های توری وجود دارد؟

در طول قرن ها انواع مختلف پارچه های توری به وجود آمده اند. برخی از انواع پارچه های توری نسبت به بقیه محبوب تر هستند، اما شما باید با انواع مختلف این پارچه ها آشنا شوید تا در هنگام انتخاب مناسب ترین پارچه را براساس نیاز و هدف خود انتخاب کنید. انواع مختلف پارچه های توری عبارتند از:

1- پارچه توری قلاب دوزی شده (Crocheted lace)

اکثر کارشناسان از نظر فنی، پارچه توری قلاب دوزی شده را جزء پارچه های توری به حساب نمی آورند. ساخت این پارچه ها در مقایسه با سایر پارچه های توری آسان تر است. برخی از انواع پارچه های توری قلاب دوزی شده عبارتند از توری های رومیزی، قلاب دوزی آناناسی و قلاب دوزی ایرلندی.

2- پارچه توری ماسوره بافت (Bobbin lace)

به دلیل اختراع دستگاه های صنعتی تولید پارچه های توری، این نوع از پارچه ها از دقیق ترین و ساده ترین انواع پارچه های توری محسوب می شوند؛ پارچه های توری ماسوره بافت شامل ترکیب بیش از 10 رشته نخ هستند که به واسطه عبور از سطح های متحرک در قالب الگوهای پیچیده ای خودنمایی می کنند.

3- پارچه توری بافتنی (Knitted lace)

پارچه های توری بافتنی نوعی از پارچه های بافتنی هستند که متشکل از تعداد زیادی سوراخ های بسیار کوچک می باشند و در واقع انعطاف پذیرترین نوع پارچه های توری محسوب می شوند. ساخت پارچه توری بافتنی که معمولاً از آنها برای ساخت شال و رومیزی استفاده می شود غالباً بسیار دشوار است و نمی توان از ماشین برای تولید آنها استفاده کرد.

4- سوزن دوزی برشی (Cutwork)

سوزن دوزی برشی در واقع نوعی پارچه توری است که در آن ابتداً سوراخ هایی در پارچه پایه ایجاد می شود و سپس این سوراخ ها توسط تولید کنندگان منسوجات با روش سوزن دوزی محکم می گردند. ساخت این نوع پارچه توری کاملاً آسان است و تولید آنها غالباً به صورت خودکار انجام می گیرد.

5- پارچه توری سوزنی (Needle lace)

تولید کنندگان منسوجات به تدریج فرآیندهای تولید پارچه های توری سوزنی را به گونه ای توسعه داده اند که باعث شده اند تا دیگر تولید این پارچه مثل قبل زمان بر نباشد؛ هنوز هم رایج ترین روش برای تولید پارچه های توری سوزنی استفاده از قیچی، نخ و سوزن است. پارچه های توری سوزنی فوق العاده پیچیده و گران قیمت هستند، و برترین نوع خانواده پارچه های توری محسوب می شوند.

6- پارچه توری نواری (Tape lace)

پارچه های توری نواری جزء رایج پروژه های هنری هستند. برای ساخت پارچه های توری، پارچه های نواری ساده تا زده شده و به شکل های دلخواه دوخته می شوند. پارچه های نواری مورد استفاده برای تولید پارچه های توری نواری معمولاً یا به صورت ماشینی چاپی می شوند و یا اینکه قسمت هایی از آنها سوزن دوزی می گردد.

7- پارچه توری شیمیایی (Chemical lace)

برای تولید پارچه های توری شیمیایی، الگوهای مورد نظر بر روی پارچه های نازکی که بعدها با استفاده از مواد شیمیایی حل می شوند تولید می گردند؛ پارچه های توری شیمیایی یکی از ساده ترین نوع پارچه های توری محسوب می شوند و در عین حال کمترین سازگاری را با محیط زیست دارند. در روش های جدید تولید پارچه های توری شیمیایی از حرارت یا آب به جای مواد شیمیایی برای حذف پارچه پشتی استفاده می شود.

8- پارچه توری حریری (Sheer lace)

پارچه های توری حریری، سوراخ های بیشتری نسبت به بقیه پارچه های توری دارند و معمولاً هنگام استفاده از آنها در تولید پوشاک یا موارد دیگر به پارچه آستری نیاز است.

9- پارچه توری طرح دار

پارچه های توری طرح دار دارای شفافیت کمتری هستند، زیرا طرح های زیادی را در خود جای می دهند.

10- پارچه توری شیاردار (Corded lace)

با وجود اینکه اکثر پارچه های توری متشکل از نخ های ظریف و نازک هستند، اما پارچه های توری شیاردار از نخ های ضخیم تر تشکیل می شوند. این نوع از پارچه های توری از لحاظ ظاهری پیچیدگی کمتری دارند، اما در عوض از دوام بیشتری برخوردارند.

11- پارچه توری منجوق دوزی شده (Beaded lace)

این نوع از پارچه ها از پولک ها یا منجوق هایی تشکیل گردیده اند که در فواصل منظم به پارچه دوخته شده و یا در آن بافته می شوند.

12- پارچه توری لیمریک (Limerick lace)

لیمریک نوع جدیدی از پارچه های توری ماشینی است که به دلیل وجود قلاب دوزی یا سوزن دوزی در ساختار آن به جای اینکه نوعی پارچه توری محسوب شود، بیشتر یک پارچه ترکیبی به حساب می آید.

پارچه توری چه تاثیری بر روی محیط زیست دارد؟

تاثیرات زیست محیطی پارچه های توری بستگی به نوع مواد اولیه متشکله آنها دارد. قطعاً پارچه های توری که با الیاف ابریشمی ساخته می شوند بیشترین سازگاری را با محیط زیست دارند، اما در طرف دیگر پارچه های توری مصنوعی قرار دارند که ضمن غیر قابل تجزیه بودن به آلودگی های شیمیایی زیست محیطی و تولید زباله نیز منجر می گردند.
پایداری یا ناپایدار بودن لینن و پنبه بستگی به فرآیندهایی دارد که برای کاشت و فرآوری این منسوجات گیاهی توسط پرورش دهندگان آنها به خدمت گرفته می شوند. تولید هر دوی این منسوجات طبیعی بدون آسیب رساندن به محیط زیست نیز ممکن است، اما بیشتر کشاورزان در کشت پنبه و کتان از مواد شیمیایی زراعی سمی استفاده می کنند و یا اینکه برای عمل آوری نخ های پنبه ای یا لیننی از فرآیندهای نامناسب یا مواد مضر استفاده می نمایند. اگر قصد دارید پارچه های توری تهیه کنید که سازگار با محیط زیست بوده و برای آن مضر نباشند، سعی کنید پارچه های توری ابریشمی، لیننی یا پنبه ای را انتخاب نمایید و از انتخاب پارچه های توری مصنوعی اجتناب کنید.

گواهینامه های موجود برای پارچه های توری

چنانچه پارچه های توری مشتق شده از الیاف طبیعی به ترتیب در ایالات متحده یا اروپا تولید شوند ممکن است بتوانند واجد شرایط دریافت گواهینامه USDA یا گواهینامه ارگانیک کمیسیون اروپا شوند. دریافت استاندارد جهانی منسوجات ارگانیک (GOTS) و استاندارد OEKO TEX، مهر تائیدی بر منسوجات طبیعی است که با استفاده از روش های ارگانیک و پایدار کشت و تولید می شوند؛ ضمناً این سازمان ها انواع خاصی از منسوجات بازیافتی تولیدی را نیز تائید می نمایند. منسوجات مصنوعی چه قابل بازیافت باشند و چه نه، در صورت استاندارد بودن می توانند گواهی سازمان بین المللی استاندارد (ISO) را دریافت کنند. ضمناً امکان دارد منسوجات بازیافتی نیز بتوانند تائیدیه استاندارد جهانی بازیافت (GRS) را به دست آورند.